Financiële ondersteuning vanuit ouders: hoe help je het kind financieel?

Financiële ondersteuning kan een belangrijke rol spelen in het leven van een kind, vooral tijdens en na een uithuisplaatsing. Het leren omgaan met geld en de juiste begeleiding kunnen je kind helpen om beter voorbereid te zijn op de toekomst. In dit artikel bespreken we hoe je als ouder je kind financieel kunt ondersteunen, van het geven van zakgeld tot het voorbereiden op zelfstandig wonen.

Zakgeld en kledinggeld  

Zakgeld is een belangrijke manier om kinderen te leren omgaan met geld. Als je kind uit huis is geplaatst, kan het onduidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor het geven van zakgeld. 

Meestal wordt dit geregeld door de pleegouders, de zorginstelling of het gezinshuis waar je kind verblijft. Dit geldt ook voor kleedgeld. Het is goed om duidelijke afspraken te maken, zodat je weet wat je kind krijgt en hoe dit verdeeld wordt.   

Financiële educatie voor kinderen  

Leren omgaan met geld is belangrijk voor alle kinderen en zeker voor kinderen die uit huis zijn geplaatst. Je kunt je kind helpen door regelmatig te praten over geldzaken, zoals het belang van sparen en hoe ze hun uitgaven kunnen plannen.  

Sommige jeugdzorginstellingen bieden trainingen of begeleiding aan kinderen om beter met geld om te leren gaan. Als ouder kun je ook bijdragen door je kind eenvoudige taken te geven, zoals het beheren van zijn of haar zakgeld of het openen van een spaarrekening.  

Als je kind bijvoorbeeld autisme heeft, is een gestructureerde aanpak extra belangrijk.

Financiële regelingen en subsidies voor ouders  

Als ouder blijf je soms financieel betrokken, zelfs als je kind uit huis is geplaatst. Er zijn verschillende regelingen die je dan kunnen helpen. Bijvoorbeeld:

• Kinderbijslag: ouders kunnen kinderbijslag blijven ontvangen, ook als hun kind niet thuis woont, afhankelijk van de situatie.
• Bijzondere bijstand: gemeenten bieden vaak bijzondere bijstand voor extra kosten, zoals medische kosten of speciale voorzieningen die niet door de zorginstelling worden gedekt.
• Tegemoetkoming voor pleegzorgouders: als je kind in een pleeggezin woont, kunnen pleegouders recht hebben op vergoedingen die de zorg voor het kind ondersteunen.

Financiële regelingen bij zelfstandig wonen  

Voor kinderen jonger dan 18 jaar is de verantwoordelijkheid vaak nog verdeeld tussen de ouders en de jeugdzorginstelling. Zodra je kind 18 jaar wordt en zelfstandig gaat wonen moet er veel geregeld worden, zoals het aanvragen van toeslagen en het beheren van huur en vaste lasten.  

Vanaf 16 jaar kan bewindvoering of mentorschap worden geregeld als je kind daar behoefte aan heeft. Dit is vaak nodig om te helpen bij de financiële verantwoordelijkheden.  

Begeleiding en uitleg voor ouders en kinderen  

Het kan soms lastig zijn om overzicht te krijgen in financiële zaken. Wanneer je er bijvoorbeeld niet uitkomt met belastingregels of toeslagen, is het belangrijk om hier hulp bij te zoeken.

Zowel ouders als kinderen kunnen financiële begeleiding krijgen van verschillende instanties, zoals de gemeente, de voogd of een jeugdzorginstelling. Ook zijn er trainingen beschikbaar waarin kinderen leren hoe ze hun geld kunnen beheren.  

Rol van gemeente en jeugdzorg in financieel advies  

De gemeente en jeugdzorginstellingen bieden vaak ondersteuning bij financiële vraagstukken. Dit kan variëren van het helpen bij het invullen van toeslagen tot het bieden van advies over bewindvoering en mentorschap als je kind zelfstandig gaat wonen.  

• Jeugdstem: kan advies geven over rechten en financiële verplichtingen voor ouders en kinderen. Ze bieden begeleiding aan jongeren en ouders bij financiële uitdagingen. 
• Gemeente: vaak kunnen ouders en jongeren bij de gemeente terecht voor ondersteuning bij toeslagen, bijstand en eventuele bijzondere bijstand voor specifieke kosten.

Studiekosten en financiële overgangen  

Als je kind gaat studeren brengt dat extra kosten met zich mee, zoals collegegeld en boeken. Als ouder kun je nog steeds financieel bijdragen, ook als je kind uit huis is geplaatst.

Kinderen die 18 jaar worden, krijgen te maken met veranderingen in toeslagen en studiefinanciering. Op dat moment stopt namelijk de kinderbijslag en het kindgebonden budget. Je kind kan vanaf dan zelf zorgtoeslag en studiefinanciering aanvragen. Ook heeft het recht op een studentenreisproduct (ov-jaarkaart). Kinderalimentatie loopt vaak door tot 21 jaar. Als je kind nog onder toezicht staat van jeugdzorg, kan de begeleiding vaak doorgaan tot 21 jaar, afhankelijk van de situatie.  

Gezag en financiële verantwoordelijkheden  

Ouders met gezag zijn financieel verantwoordelijk voor hun kind, ook als het uit huis geplaatst is. Dit betekent dat zij bijvoorbeeld nog steeds moeten bijdragen aan de studiekosten of andere grote uitgaven. Ouders zonder gezag hebben vaak minder directe verantwoordelijkheid, maar kunnen nog steeds betrokken zijn bij de financiële opvoeding van hun kind.

We vatten de belangrijkste verschillen hier nog voor je samen. 

Zakgeld en kleedgeld: wanneer je het gezag hebt, kun je afspraken maken over zakgeld en kleedgeld voor je kind, ook als het uit huis is geplaatst. Wanneer je geen gezag hebt regelen de pleegouders of voogd dit. Jij hebt hier geen invloed op.

Financiële educatie: wanneer je gezag hebt, kun je je kind leren omgaan met geld, bijvoorbeeld door samen te sparen en te budgetteren. Zonder gezag ligt deze taak bij de zorginstelling of voogd en heb jij hier weinig invloed op.

Financiële regelingen: met gezag kun je kinderbijslag en andere vergoedingen blijven ontvangen, zelfs als je kind uit huis is geplaatst. Zonder gezag heb je hier geen recht op; de voogd of zorginstelling beheert dit.

Zelfstandig wonen: met gezag kun je helpen bij het aanvragen van toeslagen en het beheren van de financiën als je kind zelfstandig gaat wonen. Zonder gezag neemt de voogd of mentor deze taak over en heb jij geen formele rol.

Begeleiding en uitleg: met gezag kun je samen met je kind financiële begeleiding krijgen en meedenken over geldzaken. Zonder gezag krijg je wel algemene hulp, maar niet specifiek gericht op jouw kind.

Financieel advies van gemeente en jeugdzorg: met gezag heb je recht op informatie en kun je meebeslissen over financiële zaken. Zonder gezag kun je advies krijgen, maar geen beslissingen nemen.

Studiekosten en toeslagen: met gezag kun je je kind helpen bij het aanvragen van studiefinanciering en zorgtoeslag. Zonder gezag wordt dit geregeld door de voogd of mentor en heb jij geen formele rol hierin.

Tips hoe je financiële ondersteuning kunt bieden aan je kind

1.  Als ouder kun je overwegen om zelf extra zakgeld te geven als je kind bijvoorbeeld spaart voor iets bijzonders, zodat je nog steeds betrokken bent bij de financiële opvoeding.
2. Stimuleer je kind om kleine spaardoelen te stellen, zodat het leert hoe het geld kan beheren en plannen.
3. Praat regelmatig met je kind over geldzaken en zorg ervoor dat je zelf ook goed op de hoogte bent van de financiële mogelijkheden.
4. Wanneer je kind bijna 18 jaar is: bereid je kind voor door samen de maandelijkse kosten door te nemen en bijvoorbeeld te oefenen met een fictief budget.

Meer weten over dit onderwerp?

Lees ook het artikel " Financiën en toeslagen na uithuisplaatsing kind".

Heb jij vragen of wil jij jouw verhaal delen? Meld je dan gratis aan voor het Ouderportaal.