Mijn kind met ADHD vertoont dwangmatig gedrag of tics. Hoe bewaar en bewaak ik de rust?

Een deskundige vertelde me eens dat kinderen met ADHD slecht een gedachte los kunnen laten. En ook dat ze snel vergeten waar ze iets neerleggen, omdat ze geen structuur in hun hoofd hebben en met duizend-en-één dingen tegelijk bezig zijn. Een karaktertrek die kinderen op latere leeftijd in positieve zin kunnen leren gebruiken.

Mijn kind met ADHD zoekt geborgenheid

Als moeder van een zoon met ADHD kan ik daar over meepraten. Max vertoont op bepaalde momenten dwangmatig gedrag. Negen van de tien keer overkomt het hem iets kwijt te zijn dat hij per se nodig heeft om de dag te overleven. Alsof hij niet zonder een mascotte kan, die hem die dag geluk gaat brengen en hem zuurstof geeft om te ademen. Iets om te koesteren. Een voorwerp dat hem aan thuis herinnert als hij op school is; voor een geborgen gevoel.

Ruim plannen voorkomt stress

Op het moment dat we klaar staan voor het vertrek naar school schiet het hem te binnen: mijn mascotte van de dag! Dwangmatig gaan we dan op zoek naar dat ene ding dat hij dan net niet kan vinden. Daarom plan ik de tijd altijd zo ruim in, dat we nooit te laat op school zijn. Maar het kost me elke keer wel veel strijd en energie voordat ik, mét mascotte, de voordeur achter ons dicht trek.

Meer geduld

Ik roep niet één keer: “Kom op Max, we moeten nu weg, anders komen we te laat!”, maar wel honderd keer. Waarop Max vanuit zijn slaapkamer, voorovergebogen in een overvolle mand met duizend-en-een stukken speelgoed roept: “Ik zoek mijn autootje!!!” Was ik nu niet zo’n stresskip geweest en had ik wat meer geduld gehad, dan was het allemaal niet zo dramatisch geweest. Maar ik heb een grote hekel aan te laat komen. Voordat ik er erg in heb, ben ik geïrriteerd. En dat heeft zijn weerslag op Max. Waardoor ook hij de controle verliest en boos wordt. Waarop vervolgens ruzie ontstaat tussen hem en mij. En waar ik dan weer ontzettend moe van word.

Gedreven om te blijven zoeken

Max is door deze ‘traditie’ bijna elke ochtend in tranen. Wat een slechte start van de dag! En zinloos bovendien, want het speelgoed wordt gemiddeld genomen binnen tien minuten gevonden. Dit is te danken aan Max’ gedrevenheid en wilskracht om door te gaan tot zijn doel is bereikt. Al moet de hele flat uitrukken om te helpen zoeken. Het fenomeen ‘van alles kwijt zijn’ en ‘het spel van zoeken en vinden’ heeft Max zich honderd procent eigen gemaakt. Niets is hem meer vreemd, maar voor mij blijft het wel irritant.

Dit wil ik delen met jou

Soms vertonen kinderen met een stoornis dwangmatig gedrag of hebben ze een tic waar ze niets aan kunnen doen, maar die soms wel jouw geduld op de proef stellen. Wanneer je kan voorspellen wat er (ongeveer) gaat gebeuren, kan je daar slim op inspelen. Hoe? Door van tevoren maatregelen te nemen. Dit zijn mijn twee tips:

Tip 1: Plan altijd extra tijd

Vanwege Max’ dwangmatige gedrag plande ik altijd extra tijd in om onze spullen te pakken als we de deur uit moesten, omdat ik al voorzag dat er onverhoopt iets mee moest of ‘gevonden’ moest worden. Hierdoor ervoer ik minder stress en bleef ik kalm. Ik verlaagde bijvoorbeeld de tijdsdruk door eerder van huis weg te gaan. Dat gaf meer rust.

Tip 2: Verander de omgeving of context

Een ander idee om met een tic of dwangmatig gedrag om te gaan, is door iets aan te dragen waarbij het gedrag oké is. Je verandert als het ware de omgeving of context, zodat jij je er prettiger bij voelt, minder stress ervaart en daardoor ook je kind met ADHD relaxter is.

Een concreet voorbeeld is het ‘friemelshirt’. Sommige kinderen moeten hun spanning kwijt en friemelen daardoor al hun goede t-shirts kapot. Dat doen zij onbewust. Daar kunnen ze ook niet zomaar mee stoppen. Je kan dit ondervangen door hen een voorwerp aan te bieden dat wél kapotgefriemeld mag worden. Een oud lapje of een friemelshirt bijvoorbeeld.

Hoe bewaar jij de rust als je kind met ADHD dwangmatig gedrag of tics vertoont?

Herken jij jezelf of je kind in dit verhaal? Deel jouw tip of verhaal met andere ouders in het Ouderportaal. Het Ouderportaal is de plek waar ouders met een kind met gedragsproblemen of stoornis elkaar vinden voor steun en advies. Tot dan!