Omgaan met ouderverstoting, huiselijk geweld en vechtscheidingen

Ouderverstoting, huiselijk geweld en vechtscheidingen maken een uithuisplaatsing vaak nog ingewikkelder. Deze gebeurtenissen brengen veel emoties met zich mee en het is niet altijd duidelijk wat je kunt doen of waar je hulp kunt zoeken. Dit artikel geeft je praktische tips en antwoorden op veelvoorkomende vragen. 

Ouderverstoting: herkennen, oorzaken en gevolgen

Wat is ouderverstoting?

Ouderverstoting gebeurt als een kind zich tegen één van de ouders keert. Dit kan ontstaan als die ouder constant negatief over de andere ouder praat of het kind beïnvloedt om minder contact te hebben met die ouder. 

Wat is het verschil tussen ouderverstoting en oudervervreemding?

Ouderverstoting is vaak het resultaat van bewuste acties van een ouder om het kind van de andere ouder te verwijderen. Oudervervreemding kan ook ontstaan zonder opzet, bijvoorbeeld door langdurige afstand of door een conflict waarbij het kind zich emotioneel afsluit.

Hoe herken je ouderverstoting?

Er zijn verschillende signalen van ouderverstoting, een aantal veelvoorkomende:

• Je kind wil geen contact meer met jou zonder duidelijke reden.
• Je kind spreekt negatief over jou, vaak met woorden die niet bij de leeftijd passen.
• Je merkt dat je ex-partner leugens vertelt over jou tegen je kind.

Wat is de oorzaak van ouderverstoting?

Vaak ontstaat het als een van de ouders constant negatief praat of het kind beïnvloedt afstand te nemen. Maar ook aanhoudende conflicten tussen ouders of slechte communicatie kunnen hieraan bijdragen. Veranderingen in de zorgsituatie, zoals een scheiding of uithuisplaatsing, kunnen de problemen verergeren.

Wat doet ouderverstoting met een kind?

Ouderverstoting kan een grote impact hebben op de emotionele gezondheid van je kind en de onderlinge relaties in het gezin. Het kan zorgen voor verwarring, schuldgevoelens en stress. 

Hij of zij kan moeite hebben met het verwerken van de situatie en zich ongelukkig voelen omdat het geforceerd wordt om een keuze te maken tussen ouders. Het kan ook leiden tot emotionele problemen, gedragsproblemen en moeite met het opbouwen van relaties op latere leeftijd. 

Wat doet ouderverstoting met een ouder?

Ouderverstoting kan ernstige gevolgen hebben. Het kan leiden tot verdriet, frustratie, gevoelens van afwijzing of een depressie. De ouder kan het moeilijk vinden om een relatie met het kind te onderhouden en kan zich machteloos voelen in het verbeteren van de situatie.

Wat is een loyaliteitsconflict tussen kind en ouder?

Een loyaliteitsconflict ontstaat wanneer een kind het gevoel heeft te moeten kiezen tussen beide ouders, vaak omdat de ouders niet goed met elkaar omgaan. Het kind kan zich schuldig voelen als het contact heeft met een van de ouders en daardoor een kant kiest. Dit kan voor veel spanning zorgen in het leven van een kind.

“Veel kinderen in een uithuisplaatsingssituatie komen in loyaliteitsconflicten. Bij mij hielp het om niet alleen mijn ex-partner als ex te zien, maar als ouder. Toen we samen de verjaardag van ons kind vierden, zag ik mijn kind opbloeien omdat wij geen ruzie meer maakten. Het is belangrijk om je kind te laten zien dat het van beide ouders mag houden. Ook als de andere ouder verkeerd gedrag heeft laten zien,” – Soraya

Wat je kunt doen bij ouderverstoting

Welke hulp is er voor jou beschikbaar?

Het is verstandig om hier professionele hulp bij te zoeken. Ga bijvoorbeeld in therapie: een psycholoog kan je helpen om sterker te worden en om te gaan met de situatie. Ook lotgenotengroepen kunnen helpen. Je kunt de situatie ook aankaarten bij een meldpunt, zoals Veilig Thuis. Hier kun je advies krijgen. 

"Als tip voor ouders die te maken hebben met ouderverstoting wil ik meegeven: ga naar een goede psycholoog. Anders ga je eraan onderdoor. Het is nodig om een goede psycholoog te hebben die je sterk maakt tegen ouderverstoting. Je leert om je er meer van te verwijderen, afstand te nemen en te zien dat niet jij daar de schuldige aan bent.” – Sylvia

Wat kun je voor je kind doen?

Blijf positief tegen je kind. Ook over de andere ouder, hoewel dat misschien moeilijk is. Ondersteun je kind door te luisteren en begrip te tonen voor zijn of haar gevoelens. Blijf betrokken en zorg dat je kind weet dat je er altijd voor hem of haar bent.

Wat kun je doen als je (minderjarige) kind je niet meer wil zien?

Het kan hartverscheurend zijn als je kind je niet meer wil zien. Blijf rustig, probeer te begrijpen waarom je kind zich zo voelt en werk samen met hulpverleners aan een plan voor contactherstel.

Hoe krijg je weer (meer) contact met je kind?

Contactherstel kan een langzaam proces zijn, maar het is belangrijk om geduldig en consistent te blijven. Blijf beschikbaar voor je kind en probeer kleine stappen te zetten, zoals het sturen van een berichtje of een kaartje. Overweeg hulp van een professional die gespecialiseerd is in contactherstel.

Hoe reageer je als je ex-partner jullie kind tegen jou probeert op te zetten?

Het kan moeilijk zijn om te merken dat je ex jullie kind tegen jou keert, maar het is belangrijk om rustig te blijven en niet mee te gaan in de strijd. Verzamel bewijs van wat er gebeurt en bespreek dit met een hulpverlener of jeugdbeschermer. Overweeg juridische stappen te nemen, zoals een advocaat inschakelen, als de situatie verergert en ernstige vervreemding optreedt.

Hoe bewijs je dat ouderverstoting plaatsvindt?

Het bewijzen van ouderverstoting kan lastig zijn. Gebruik feitelijke informatie, zoals berichten, e-mails of verslagen van school en hulpverleners, om aan te tonen wat er gaande is. Als je merkt dat gesprekken vastlopen, kan een mediator helpen om de situatie te verbeteren. Het is belangrijk om goed te communiceren met de jeugdbeschermer. Blijf kalm en leg duidelijk uit wat er volgens jou gebeurt. Geef ook aan wat je zorgen zijn over de gevolgen voor je kind.

Wat doe je als je volwassen kind je niet meer wil zien?

Ouderverstoting door een volwassen kind gebeurt wanneer het kind ervoor kiest om geen contact meer te hebben met de ouders. Dit kan door conflicten of pijn uit het verleden. Probeer begrip te tonen, open communicatie te zoeken, eventueel professionele hulp in te schakelen en respecteer de keuze van je kind. Hoe moeilijk dat ook kan zijn. 

Juridische aspecten van ouderverstoting

Is ouderverstoting strafbaar?

Ouderverstoting is op zichzelf niet strafbaar, maar het kan wel leiden tot juridische stappen, zoals aanpassingen in de omgangsregeling. In sommige gevallen kun je aangifte doen als er sprake is van laster of smaad. Het is belangrijk om juridisch advies in te winnen voordat je aangifte doet, om te bepalen wat de beste aanpak is in jouw situatie.

Wanneer kun je aangifte doen tegen ouderverstoting?

Een aangifte is vaak een allerlaatste stap, omdat ouderverstoting vaak emotioneel en ingewikkeld is. Het strafrecht kan hard ingrijpen in familiezaken en dat kan het probleem soms verergeren. Aangifte doen kan zinvol zijn als ouderverstoting gerechtelijke uitspraken schendt, zoals een omgangsregeling die door de rechter is vastgesteld. Als de andere ouder opzettelijk verhindert dat je contact hebt met je kind, kan dit juridisch worden aangemerkt als onttrekking aan ouderlijk gezag.

Wat zijn de gevolgen van een aangifte?

Aangifte kan leiden tot juridische stappen zoals boetes, wijziging van de omgangsregeling of zelfs strafrechtelijke vervolging van de andere ouder. In extreme gevallen kan het leiden tot het verlies van het gezag van de ouder die de omgang belemmert.

Wat is een goed alternatief voor aangifte?

In veel gevallen wordt aangeraden om eerst naar alternatieven te zoeken, zoals mediation of het inschakelen van een familierechter. Zij kunnen helpen om de situatie op te lossen zonder het te laten escaleren tot een strafrechtelijke zaak.

Heeft ouderverstoting invloed op de alimentatieplicht?

Deze twee onderwerpen staan juridisch gezien los van elkaar. Dit betekent dat zelfs als een ouder het contact tussen het kind en de andere ouder bewust belemmert (ouderverstoting), de verplichting om kinderalimentatie te betalen blijft bestaan. De alimentatie is bedoeld voor de verzorging en opvoeding van het kind en staat los van de omgangsregeling of conflicten tussen de ouders. 

Lijst van organisaties en steunpunten die hulp kunnen bieden bij ouderverstoting

• Jeugdzorg Nederland: biedt hulp bij problemen rondom jeugdzorg en kan advies geven over ouderverstoting.
• Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG): ondersteunt bij problemen met huiselijk geweld en kan hulp bieden bij conflicten die kunnen leiden tot ouderverstoting.
• Stichting Bureau Jeugdzorg: zorgt voor advies en begeleiding bij jeugdzorg en kan ook ondersteuning bieden bij ouderverstoting.
• Stichting Kinderpostzegels Nederland: heeft projecten en initiatieven die gericht zijn op het welzijn van kinderen, waaronder ondersteuning bij ouderverstoting.
• De Kinderombudsman: biedt ondersteuning en advies over kinderrechten en kan betrokken raken bij situaties van ouderverstoting.
• Mediation Nederland: biedt bemiddeling en ondersteuning bij familieconflicten, inclusief ouderverstoting.
• Veilig Thuis: een organisatie die ondersteuning biedt bij huiselijk geweld en problemen in de opvoeding, inclusief ouderverstoting.
• Veilig Thuis meldpunt: een specifiek meldpunt voor problemen die te maken hebben met veiligheid en welzijn, waar je ook ouderverstoting kunt melden.

Huiselijk geweld en vechtscheidingen

Hoe ga je om met huiselijk geweld als je kind uit huis is geplaatst?

In situaties van huiselijk geweld kan een uithuisplaatsing de situatie nog moeilijker maken. Wanneer je te maken hebt met huiselijk geweld, zorg dan eerst voor je eigen veiligheid. Bij direct gevaar bel je de politie of zoek anders een veilige plek. Zoals een Blijf van mijn Lijf-huis. Je kunt daarna de volgende stappen ondernemen: 

• Meld huiselijk geweld: wanneer je te maken hebt met huiselijk geweld, is het belangrijk om dit bij Veilig Thuis te melden. Zorg ervoor dat je duidelijk aangeeft dat je een officiële melding wilt doen, anders kan het als consultatie worden opgevat. Veilig Thuis is verplicht elke melding aan te nemen, ook wanneer er al zorg betrokken is.
• Professionele hulp: neem contact op met hulpverleners zoals een maatschappelijk werker of therapeut voor steun en advies over hoe je met de situatie om kunt gaan en om te werken aan je eigen herstel.
• Communiceer met Jeugdzorg: houd je jeugdzorgwerker op de hoogte van je situatie. Zij kunnen helpen bij het vinden van oplossingen en het waarborgen van de continuïteit van de zorg voor je kind.
• Juridische hulp: overweeg juridische hulp om te begrijpen welke rechten je hebt en om te zorgen voor een veilige omgangsregeling, indien mogelijk.

Wat kun je als ouder doen als je in een vechtscheiding zit terwijl je kind uit huis is geplaatst?

Als je in een vechtscheiding zit en je kind is uit huis geplaatst, kan dit een bijzonder zware en emotionele tijd zijn. Het is belangrijk om stappen te ondernemen die zowel jou als je kind kunnen helpen. Hier zijn enkele dingen die je kunt doen: 

• Blijf communiceren: probeer open en eerlijk te praten met je ex-partner en hulpverleners, ook al is het moeilijk. Dit helpt om samen te werken aan het welzijn van je kind.
• Werk samen met hulpverleners: luister naar de adviezen van je jeugdzorgwerker en andere professionals. Zij willen je helpen om de situatie te verbeteren.
• Regel je documenten: verzamel en organiseer alle belangrijke documenten (denk aan jeugdzorgrapporten, rechterlijke beschikkingen, medische rapporten, schoolrapporten, communicatie met hulpverleners, en financiële documenten) om ervoor te zorgen dat alles goed wordt behandeld.
• Zoek juridische hulp: een advocaat kan je ondersteunen en adviseren in deze moeilijke tijd, zodat je weet wat je rechten en mogelijkheden zijn.
• Focus op je kind: blijf gericht op wat het beste is voor je kind. Werk aan een plan dat zijn of haar behoefte en welzijn voorop stelt, ook al is het een emotionele en uitdagende periode.

“Juist op het vlak van een vechtscheiding en vermoedens van ouderverstoting is het belangrijk dat je als ouder hulp zoekt bij een advocaat. Als je van mening bent dat de gezinsvoogd te veel meegaat met de andere ouder, moet je dat ook laten horen. Niet alleen dat het je emotioneel pijn doet, maar ook uitleg geven waarom je het niet goed vindt zoals het gaat.” – Ronald, gezinsvoogd

Ouderportaal

Heb jij vragen of wil jij jouw verhaal delen? Meld je dan gratis aan voor het Ouderportaal.