Is jouw kind bang in onbekende of nieuwe situaties?

Gery Stevens

Kinderen met autisme hebben veel baat bij een vaste structuur. Nieuwe situaties of onbekende situaties zijn verwarrend. Een situatie met een onbekend gezelschap of een vreemde locatie maakt je kind bang of gestrest. Zie je dit ook bij jouw kind? Zie je dat je kind op onbekend terrein het lastig vindt om te functioneren? Dat kan bij je kind maar ook in de thuissituatie spanningen opleveren. Hoe ga je hier als ouders mee om?

Hoe herken je dat je kind bang of gestrest raakt door nieuwe situaties?

Dat je kind grote moeite heeft met onbekend terrein, herken je vaak in alledaagse situaties:

Nieuwigheid op school: bijvoorbeeld een nieuwe leerkracht of een andere groep
Zwemles in een ander bad
Verandering in dagritme
Vakantietijd met een andere dagstructuur
De overgangen tussen de ritmes van weekend & schoolweek
Een verhuizing
Gezelschappen met veel (onbekende) mensen

Waarom vindt een autistisch kind onbekende situaties lastig?

Een kind met autisme heeft behoefte aan regelmaat, structuur en voorspelbaarheid. Als zich een nieuwe situatie voordoet die hij of zij niet kent, weet het kind niet waar het aan toe is. Dat zorgt voor onrust in het hoofd.

Een kind met autisme wil graag controle hebben op zijn leven. Bij veel kinderen met autisme zie je daarom ook vaak een sterke voorkeur voor bepaalde hobby’s of bezigheden. Dit wordt ook wel een preoccupatie of ‘fiep’ genoemd, een bezigheid die veel voldoening geeft en waarin je de buitenwereld kunt buitensluiten.

Een preoccupatie geeft het gevoel van controle en voorspelbaarheid. Bij nieuwe situaties is er geen controle en voorspelbaarheid. Dat zorgt dus bij je kind voor onrust.

Celine heeft een manier gevonden haar kind te helpen

Celine is de moeder van Zoë (9). Zoë heeft autisme. Ze gaat altijd met haar moeder op vrijdagmiddag naar de lunchroom op de hoek van de straat. Op een dag is de lunchroom gesloten. Zoë raakt overstuur bij de dichte deur. Ze keren huiswaarts waar Zoë nog uren onrustig door het huis doolt. De week erop praat Celine in de ochtend de dag door met Zoë. ‘Als de lunchroom weer dicht is, wat zullen we dan doen?’ Zoë weet het niet, ze wordt weer onrustig bij de gedachte. ‘Zullen we dan naar dat andere tentje gaan in de zijstraat?’, vraagt Celine. ‘Daar hebben ze ook jouw favoriete gebakje.’ Zoë gaat akkoord en ontspant weer een beetje.

Een maand later heeft Zoë een woedebui bij de tandarts. Het gebeurt in de eerste week van het nieuwe schooljaar. En thuis is ze pas naar de slaapkamer op zolder verhuisd. Bij de tandarts komt alle spanning eruit als ze een half uur moeten wachten in de wachtkamer. ‘Het is te veel geweest al die nieuwigheden voor onze Zoë’, doet Celine verslag aan haar man. ‘We moeten nieuwigheden beter plannen voor haar.’

Wat is de tip van Celine?

Celine leert steeds beter om te gaan met de behoefte aan voorspelbaarheid van haar dochter. Wat zijn haar tips?

Heb begrip

Wees je ervan bewust dat je kind onbekende situaties eng vindt

Bereid je kind voor

Neem de dag door, zodat wat er gaat gebeuren niet meer als verrassing komt; en zodat het kind vooraf kan bedenken hoe met situaties om te gaan

Beperk nieuwe dingen

Zoek niet, in te korte tijd, te veel nieuwe situaties op met je kind. Daar raakt je kind overprikkeld van.

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Ouderpeilpunt vind je honderden blogs met handige tips en adviezen. Heb je deze blogs al gelezen:

Wil je sparren over autisme?

Wil je jouw zorgen en verhaal over autisme delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij het Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder van een kind met autisme sta je er niet alleen voor. Er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal deel je jouw met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.

Naar het Ouderportaal