Coronavirus: tips en adviezen voor ouders van kinderen met een stoornis

Caroline van Schubert

Door de uitbraak van het coronavirus zijn het spannende en onwerkelijke tijden. Je moet anderhalve meter afstand bewaren, kinderen gaan tijdelijk niet naar school, veel ouders werken thuis en de sportclubs blijven gesloten.

Dit vraagt extra veel van kinderen met een stoornis of een gedragsprobleem en hun ouders. Hoe praat je met ze over het coronavirus? Wat betekent het precies voor hen? Hoe kunnen zij ermee leren omgaan? We speurden daarom het internet af voor goede tips en adviezen in coronatijd.

Hoe praat ik met mijn kind over corona?

Je ziet het overal langskomen: het coronavirus. Maar wat is het eigenlijk precies?  In deze video van de universiteit Leiden wordt het begrijpelijk uitgelegd voor kinderen. 

Is jouw kind bang dat het zelf het coronavirus krijgt? Het kan gebeuren, maar gelukkig hebben jonge mensen meestal niet zoveel last. Het belangrijkste is dat jouw kind geen andere mensen ziek maakt, zoals een opa of oma.

Kijk samen naar het Jeugdjournaal

Het jeugdjournaal geeft alle informatie in begrijpelijke taal, een aanrader om het samen met het gezin te kijken. Bekijk ook  dit filmpje van Jasper die het coronavirus heeft gehad: 

Zo leg je de maatregelen uit aan je kind

Vind je het lastig om uit te leggen wat corona is en waarom we allemaal binnen moeten blijven? Of begrijp je zelf niet precies hoe het zit?  Deze video’s leggen het coronavirus uit in begrijpelijke taal.

Uitleggen met praatplaten en pictogrammen

Je kan ook onderstaande praatplaten en instructies gebruiken:

Cardea legt dit verder uit  op hun website. Je kan bijvoorbeeld zeggen:

‘Er is in Nederland, en in de wereld, een virus. Dat virus heet corona. Een virus kun je niet zien, maar je kunt er wel ziek van worden. Je geeft het virus door met hoesten en niezen en aanraken. Als (oude) mensen ziek worden, worden ze bijna allemaal weer beter. De kans dat jij ziek wordt is heel klein.Scholen en de opvang zijn nu dicht om het virus te stoppen. Wij kunnen gewoon lekker blijven knuffelen met elkaar.’

Op de website van Cardea lees je wat je nog meer kan zeggen, hoe je samen je handen kan wassen terwijl je een liedje zingt en hoe je zelf het goede voorbeeld geeft door bijvoorbeeld altijd te niezen in je elleboog.

Hoe kan ik een goed gesprek voeren met een woord-beeldverhaal?

Veel mensen en kinderen zijn visueel ingesteld. Dan helpt het laten zien of tekenen van plaatjes bij het duidelijk maken van een standpunt, een uitleg of een mening. Ook als je kind aan jouw iets kwijt wil, omdat hij of zij door de coronacrisis even niet zo lekker in zijn of haar vel zit, kunnen woord-beeldverhalen heel erg helpen.

Maar hoe maak je nu als ouder beelden bij de gesprekken die je hebt met je kind? Dat begint met een pen en papier bij de hand. En vervolgens: ga oefenen. Bij elk gesprek(je) dat je met je zoon of dochter hebt, kun je simpele krabbels en tekeningen jouw verhaal al een stuk duidelijker maken en begrip kweken.

Op  de site Woord en beeldverhaal vind je uitgebreide én korte handleidingen en tips om te oefenen en te starten. Hier heb je ook na de coronacrisis veel aan.

Coronavirus uitleggen: boekje “Hallo, ik ben corona!”

Voor kleine kinderen kan iets als een coronavirus moeilijk te begrijpen zijn.  Dit boekje van De Weg Wijzer helpt om het aan hem of haar uit te leggen. Met grappige tekeningen wordt duidelijk gemaakt wat corona eigenlijk is en waarom we allemaal doen wat we doen. Als je het boekje uitprint, is er ook ruimte voor kinderen om op te schrijven hoe ze zich voelen, waar ze bang voor zijn en een eigen coronatekening te maken.

Werkboek coronavirus

 Zelf ervaren is de beste manier om een onderwerp te begrijpen. Hoe kun je corona dan beter uitleggen aan je kind met een stoornis, dan hem of haar zelf ermee aan de slag te laten gaan op een speelse manier?

Dit corona werkboek staat vol met leuke puzzels, tekeningen en opdrachten en zet je zoon of dochter aan het denken over de maatregelen, de gevolgen en over onder andere vriendschappen en relaties.

Uitleg over het coronavirus in een andere taal

Spreek je zelf niet zo goed Nederlands of wil je het coronavirus uitleggen aan anderen die geen Nederlands spreken, dan zijn  deze video’s van de GGD handig voor jou. In diverse talen wordt uitgelegd wat het coronavirus is. Van Somalisch en Turks tot Pools en Roemeens.

Bekijk ook  dit handige overzicht van Go! Voor Jeugd, waarin de maatregelen rond het coronavirus met duidelijke tekeningen wordt uitgelegd.

Opa of oma overlijdt aan het coronavirus: hoe leg ik dat uit?

Hoe leg je het aan je kind uit als opa, oma of een andere naaste overlijdt aan corona? Normaalgesproken is dat al lastig genoeg, maar de coronacrisis maakt alles nog moeilijker.

Expertisecentrum omgaan met verlies heeft een boekje met informatie gemaakt. We halen de belangrijkste punten er vast voor je uit:

  • Kinderen hebben het meeste aan je als je rustig en kalm bent. Je mag natuurlijk verdrietig zijn of boos zijn, maar leg dat dan uit aan je kind, biedt eventueel je excuses aan en geef elkaar een dikke knuffel.

  • Waarschijnlijk kun je niet bij de laatste momenten zijn, je kan er daarom wel voor kiezen om thuis afscheid te nemen van de overledene met een moment samen, een kaarsje aan te steken of muziek te luisteren.

  • Thuis opbaren blijft mogelijk, dat kan een goede manier zijn om samen met de kinderen afscheid te nemen.

  • Maak gebruik van Skype, Zoom of Whatsapp bellen als je er met familieleden over praat. Je kan kinderen er dan beter bij betrekken

  • Betrek kinderen bij de uitvaart door ze een tekening te laten maken of een gedicht op te stellen.

  • Zorg dat er beeldmateriaal is van de uitvaart om later terug te kijken.

Het hele boekje lees je op  de website van het Expertisecentrum omgaan met verlies.

Deze vragen over corona stellen kinderen het vaakst

Het Nederlands Jeugdinstituut heeft ook de veel gestelde vragen door jongeren verzameld. We zetten er hier alvast een paar voor je op een rijtje, zodat jij vragen van je kinderen goed kan beantwoorden. Op de website zelf staan nog veel meer vragen en tips:

Waarom kan ik nu niet naar opa en oma?

Het lijkt erop dat kinderen niet zo ziek worden van het virus. Maar je kan wel andere mensen besmetten. Oudere mensen, zoals opa’s en oma’s, kunnen dan erg ziek worden. Blijf dus thuis, dan kun je ze niet besmetten.

Waarom is het belangrijk vaak je handen goed te wassen?

Virussen verspreiden zich heel makkelijk via je handen. Zonder dat je het doorhebt, zit je vaak met je handen aan je gezicht, mond of ogen. Zo kun je het virus binnenkrijgen. Door goed en vaak je handen te wassen, word je minder snel ziek en besmet je geen andere mensen.

Kun je het coronavirus krijgen door het aanraken van spullen?

De kans dat je besmet wordt via spullen is kleiner dan via mensen, maar het kan wel. Het virus kan kort overleven op spullen. Vooral op harde en gladde dingen, zoals een deurklink of je telefoon en minder goed op papier en karton. Daarom is het belangrijk om vaak je handen te wassen en soms de deurklinken of je telefoon schoon te maken.

Waarom kan ik niet met vrienden afspreken?

Kinderen willen graag met vrienden afspreken. Dat gaat nu niet. Vind jouw kind dat moeilijk? Of vragen vrienden toch of hij je kind wil afspreken?  Jongerenwerk op Zuid maakte dit filmpje waarin ze uitleggen waarom dat nu even niet zo handig is.

Meer veelgestelde vragen lees je via op  de website van het NJI.

Pleegzorg en corona

Waar doe je in deze periode goed aan als pleegouder? En waar loop je tegenaan? Op de site van de NVP zijn de meest gestelde vragen verzameld. De vragen en antwoorden die wij de belangrijkste vonden, hebben we alvast voor je samengevat:

  • Omgangsregelingen kunnen doorgaan als er van beide kanten geen bezwaar is en als er geen klachten zijn die op coronabesmetting kunnen wijzen. Meestal bepaalt de gezinsvoogd of een omgangsregeling doorgaat.

  • Is het niet mogelijk om elkaar te zien, bijvoorbeeld omdat een van jullie in de risicogroep valt? Probeer elkaar dan te zien via videobellen. Hiervoor lees je  hier uitgebreide tips.

  • Als een kind tijdens het bezoek ziek wordt, is afhankelijk van het soort plaatsing waar het moet uitzieken. Bij vrijwillige plaatsing kunnen ouders en pleegouders samen beslissen, bij een kinderbeschermingsmaatregel moet het kind bij de pleegouders uitzieken. Volg in ieder geval altijd de richtlijnen van het RIVM.

  • Overleg met je werkgever als de zorg voor je gezin, pleegkinderen en thuisonderwijs teveel worden. Denk ook aan je verlofrechten. Pleegouders kunnen zorgverlof inzetten om voor hun zieke pleegkind te zorgen en bij onvoorziene omstandigheden heb je recht op kortdurend calamiteitenverlof.

Meer veelgestelde vragen bekijk je op de  site van de NVP.

Dilemma’s voor pleegouders

Als pleegouder kun je voor allerlei dilemma’s komen te staan in deze gekke tijd. Pleegouders delen hun ervaringen op de site van de NVP. We hebben er alvast een aantal voor je uitgelicht:

  • Wat doe je als je wordt gebeld voor een crisisplaatsing? Overleg goed met je partner en je kinderen of je nu iemand in huis wil nemen. Vraag ook om meer informatie om zoveel mogelijk uit te sluiten of er coronaverschijnselen zijn.

  • Pleegouder en docent tegelijk zijn: kan dat wel? Elke pleegouder kan dit het beste zelf aanvoelen, maar probeer je (pleeg)kind vooral aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid. Maak er geen conflict van, je bent deze tijden in de eerste plaats ouder, dan pas docent.

  • Wat doe je als je pleegkind jarig is? Slinger die videoverbinding aan en probeer zoveel mogelijk mensen uit het netwerk van je pleegkind te spreken. Schenk echt aandacht aan de verjaardag; dat is vandaag het belangrijkste. Doe iets leuks samen en kook (of bestel) zijn of haar favoriete maaltijd.

Benieuwd hoe andere pleegouders met deze periode omgaan? Lees hun  ervaringsverhalen op de website van de NVP.

Mondkapjes! Wanneer wel, wanneer niet en hoe je ze maakt

Vanaf 1 juni zijn mondkapjes verplicht in het openbaar vervoer. Goed om je daar nu alvast op voor te bereiden! Ouders online heeft veel handige informatie over mondkapjes voor je verzameld. We zetten de belangrijkste info alvast voor je op een rijtje:

  • Afstand houden blijft de belangrijkste manier om besmetting te voorkomen. Mondkapjes zijn er voor de momenten dat dat niet kan. Zoals in het openbaar vervoer.

  • Je hoeft geen medische mondkapjes te gebruiken. Die zijn nog steeds bedoeld voor medisch personeel, omdat er anders te weinig zijn.

  • Zorg dat je je mondkapje goed draagt! Je doet het goed als het mondkapje je mond, neus én kin bedekt. Zorg ook dat het goed aansluit bij je neus. En raak de voorkant niet aan bij het op- of afdoen. Daar kan namelijk het virus zitten dat je mondkapje heeft tegengehouden.

  • Maak je zelf herbruikbare mondkapjes? Zorg dat je ze wast op 60 graden.

  • Ga je op reis? Neem bakjes mee om je mondkapjes in te bewaren. Doe de vieze in een apart bakje en neem een extra schone mee voor de terugreis.

Bekijk voor meer tips en instructies om je eigen mondkapje te maken de website van Ouders online:  https://www.ouders.nl/artikelen/mondkapjes-maken-of-kopen-dit-moet-je-weten

Nieuws over coronavirus

Wil je op de hoogte blijven van het coronavirus? Kijk dan niet de hele dag het nieuws, dat is niet goed voor je.

  • Als je samen met kinderen nieuws wilt kijken, kijk dan naar het jeugdjournaal.

  • Kijk alleen op bepaalde momenten, bijvoorbeeld naar de nieuwsberichten van de NOS op 3 op Instagram.

  • GO! Voor Jeugd heeft mooie tips.

Hoe ga ik om met het (negatieve) nieuws over corona?

De coronasituatie maakt nieuwsgierig en is ook ontzettend spannend. De moeilijkheden, spanningen en angsten die je kind in het normale dagelijkse leven misschien sowieso al had, kunnen door de huidige situatie verergeren. En de (psychische) ondersteuning, begeleiding en zorg die er voorheen was, wordt nu anders aangeboden of valt tijdelijk helemaal weg.

Pas Nederland biedt tips en overdenkingen om bijvoorbeeld beter met de overkill aan negatieve nieuwsberichten en depressieve gevoelens om te gaan. We hebben er drie uitgelicht:

  • Het is goed om geïnformeerd te zijn over corona, maar beperk het aantal live-blogs, nieuwsberichten. Laat er niet je hele dag van afhangen, dat heeft ook effect op je kind.

  • Isolatie en eenzaamheid ligt op de loer. Concreet iets voor een ander doen kan je kind helpen om een negatieve spiraal te doorbreken. Al is het maar een klein gebaar, zoals een oude tante of oom bellen of aanbieden om voor iemand de hond uit te laten, iemand eten te brengen of een boodschap te doen.

  • Help je kind om de situatie zoals deze is te accepteren om frustraties en vervelende situaties te voorkomen. Bekijk de situatie per dag, want je weet niet hoe dingen er over 1, 6, 12,. maanden uitzien. Niemand weet dat en je kunt jezelf en je gezin niet voorbereiden op dingen die je niet weet.

De laatste ontwikkelingen

Vanaf 1 juni mogen we eindelijk weer wat meer: de horeca gaat open en ook de middelbare scholen gaan weer beginnen. Het is fijn dat er meer kan, maar tegelijk ook spannend. Daarom hebben we een nieuw overzicht voor je gemaakt met handige informatie en de meest gestelde vragen van ouders en jongeren.

Start de behandeling of begeleiding van mijn kind weer op 1 juni?
Uiterlijk 1 juni starten alle behandelingen weer. Dat kan dus ook al vóór 1 juni zijn. Is de behandeling van jouw kind nog niet gestart? Of heb je daar nog geen bericht over gehad? Neem dan contact op met de jeugdzorginstelling.

Mogen mijn kinderen weer met vriendjes afspreken?
Daarin zijn de regels nog steeds streng. Ze mogen buiten afspreken, maar alleen met z’n tweeën. Met meer mensen kunnen ze een boete krijgen. Gelukkig krijgen ze meestal eerst een waarschuwing. Zorg in ieder geval dat je kind 1,5 meter afstand houdt als ze met een groepje  vrienden zijn, zodat je geen boete riskeert.

Nog veel meer vragen en antwoorden vind je op de  website van het NJI.

Kan ik me laten testen, nu we meer mogen?
Ja, dat kan! Vanaf 1 juni kan iedereen getest worden. Zelfs als je geen verschijnselen hebt. De test kan alleen zien of je op dit moment corona hebt, maar niet of je het bijvoorbeeld al hebt gehad. Laat je dus alleen testen als het nodig is. Meer info, ook om met je kind te delen,  vind je op de site van het  jeugdjournaal.

 

Heb jij de andere artikelen uit de coronareeks al gelezen?

Wil je jouw verhalen delen?

Wil je, als ouder, jouw zorgen en verhaal delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder sta je er niet alleen voor. Er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal deel je jouw ervaringen met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.

Naar het Ouderportaal