Kenmerken en symptomen van een kind met autisme

Gery Stevens

Geen kind is gelijk. Dat merk je meteen wanneer je andere kinderen over de vloer hebt. Onbewust ga je jouw kind met anderen vergelijken. Hoever is jouw kind in zijn ontwikkeling? Wat kan die ander al?

Maar wat als blijkt dat jouw kind zich anders gedraagt dan de meeste andere kinderen? Is dit normaal gedrag? Is het een fase? Je maakt je zorgen en twijfelt zelfs of het niet aan jou ligt. Of zou het toch iets anders kunnen zijn? Autisme bijvoorbeeld?

Aan de buitenkant kun je niet zien dat iemand autisme heeft. Je moet dus vooral kijken naar wat je kind doet. Een kind met autisme verwerkt informatie anders dan iemand zonder autisme. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen tempo. Maar wanneer is er nu sprake van een ‘slow starter’ en wanneer moet je denken aan autisme?

Autisme is een verzamelnaam

Heb je diabetes, dan heb je een aantal duidelijke symptomen die daarbij horen. Bovendien kun je dat medisch vaststellen met een bloedonderzoek. Bij autisme werkt dat anders. Autisme kun je niet vaststellen met een bloedonderzoek of een hersenscan. Ook kunnen de kenmerken per persoon sterk verschillen.

Autisme is een verzamelnaam voor problemen op het gebied van:

  • Sociale interactie
  • Communicatie
  • Flexibiliteit in denken en handelen
  • Filteren en toepassen van informatie

Als je kind op meerdere gebieden afwijkend gedrag toont kan er sprake zijn van autisme. Deze begrippen zijn natuurlijk heel breed. Daarom zetten we de belangrijkste kenmerken voor je op een rij.

Hoe werkt het brein van een kind met autisme?

Een kind met autisme kan de informatie die binnenkomt niet filteren. De informatie komt sterk of juist zwak binnen via zijn zintuigen. Hij krijgt informatie als puzzelstukjes en kan deze informatie niet goed verwerken.Kinderen met autisme hebben begeleiding nodig bij het filteren, verwerken en begrijpen van informatie.

Typische kenmerken van kinderen met autisme

Wij hebben een aantal typische kenmerken van kinderen met autisme voor je op een rij gezet.

Mijn kind luistert niet

Je weet zelf niet meer wat je moet doen. Straffen, belonen, praten of negeren. Het lijkt haast onmogelijk om tot je kind door te dringen. Of roep je zijn/haar naam en volgt er geen reactie? Als je kind autisme heeft is dat geen onwil. Kinderen met autisme hebben moeite met communicatie en kunnen zich minder goed inleven.

Zie ook: Mijn kind met autisme luistert niet, wat kan ik doen?

Mijn kind praat niet of loopt achter met praten

Vanaf 12 maanden beginnen de meeste kinderen te brabbelen en rond 16 maanden spreken ze losse woordjes. Maar jouw kind niet. Er komt geen boe of bah uit. Taalontwikkeling is één van de eerste dingen die opvallen bij kinderen met autisme. Taal gebruiken om iets duidelijk te maken vinden ze moeilijk.

Zie ook: Mijn kind praat niet of loopt achter in taalontwikkeling

Mijn kind vindt omgaan met verandering lastig

Kinderen met autisme vinden het moeilijk om met veranderingen om te gaan. Zodra er iets anders gaat dan normaal kan je kind ineens blokkeren, of juist angstig of boos worden. Je kind heeft moeite om de wereld om zich heen te begrijpen. Als die wereld vervolgens ineens anders is dan verwacht wordt je kind daar extra onzeker van. Omdat je kind het ook lastig vindt om te communiceren komt die onzekerheid tot uiting in zijn/haar gedrag.

Zie ook: Mijn kind vindt omgaan met veranderingen lastig: hoe kan dit?

Mijn kind is altijd bezig met één onderwerp

Speelt je kind altijd met hetzelfde speelgoed? Of wil het in een gesprek altijd over hetzelfde onderwerp hebben? Ook dat past bij autisme. Je kind heeft een beperkte interesse. Hij/zij is dus niet in al die verschillende dingen geïnteresseerd, maar focust zich het liefst op één onderwerp. Dat lijkt soms misschien lastig, maar dit is tegelijk ook een kwaliteit van iemand met autisme.

Zie ook: Mijn kind is altijd bezig met 1 onderwerp, wat te doen?

Mijn kind slaat of is agressief

Elk kind is wel eens boos. En ieder kind deelt wel eens een duw uit. Maar wat als je kind vanuit het niets ineens lijkt te ontploffen? Als je kind autisme heeft kan het zichzelf moeilijker uitten. Daardoor kroppen gevoelens zich op en raakt je kind steeds verder gefrustreerd. Uiteindelijk volgt dan een uitbarsting van die opgekropte emotie.

Zie ook: Mijn kind slaat: wat moet ik doen + de relatie met autisme

Mijn kind snapt non-verbale communicatie niet

Een groot deel van onze communicatie gaat non-verbaal. Door op een bepaalde manier te kijken, te wijzen of te bewegen zeggen we al heel veel. Het oppakken van die signalen vragen een extra vertaalslag van je hersenen. Iemand met autisme heeft meer moeite om die informatie goed te verweken. Hij of zij zal die non-verbale signalen daardoor vaak niet herkennen en begrijpen.

Zie ook: Mijn kind heeft geen inzicht in non-verbale communicatie

Mijn kind begrijpt niet wat anderen van hem/haar verwachten

Waarom snappen andere kinderen wat iemand bedoelt en lijkt jouw kind niet te begrijpen wat er wordt bedoeld? Kinderen met autisme nemen dingen vaak heel letterlijk. Onduidelijke of onvolledige opdrachten begrijpen ze vaak niet omdat ze niet specifiek genoeg zijn.

Zie ook: Wat als je kind met autisme moeite heeft met verwachtingen van anderen?

Mijn kind doet alles steeds op dezelfde manier

Houd je kind sterk vast aan bepaalde routines? Moet bij het aankleden bijvoorbeeld eerst de broek aan en dan pas de trui? En raakt je kind van slag als je ineens een andere volgorde aanhoudt? Mensen met autisme hebben behoefte aan voorspelbaarheid. Veranderingen zorgen voor onrust en emoties. Door dingen in een vaste volgorde te doen is de wereld iets voorspelbaarder en dat geeft houvast. Je kind voelt zich daardoor prettiger.

Zie ook: Kind met autisme doet graag alles op dezelfde manier (houdt vast aan zelfde routines)

Mijn kind heeft weinig begrip voor emoties van anderen

Je kind is leuk aan het spelen met een ander kind. Plotseling doet jouw kind de ander pijn en begint dat kind te huilen. Maar jouw kind speelt gewoon door alsof er niets aan de hand is en lijkt helemaal niet op de emotie van de ander te reageren. Een kind met autisme kan zich moeilijk inleven in de emotie van een ander. Hij/zij voelt niet mee met de pijn of het verdriet van een ander. Het reageren op de emotie van een ander is vaak nóg moeilijker.

Zie ook: Wat als je autistische kind niet begripvol reageert op emoties van anderen?

Mijn kind is bang in onbekende situaties en gezelschappen

Ga je ergens heen waar je nog niet eerder bent geweest? Keert je kind dan helemaal in zichzelf of volgt er juist een woedeaanval? Kinderen met autisme hebben behoefte aan voorspelbaarheid. Op die manier hebben ze voor hun gevoel nog enige controle over de situatie. Als de omgeving onbekend is, is ook de voorspelbaarheid weg. En als de voorspelbaarheid weg is gaat je kind zich angstig voelen.

Zie ook: Is jouw kind bang in onbekende of nieuwe situaties?

Herken je dit?

Als je de bovenstaande situaties herkent dat kan het goed zijn dat je kind autisme heeft. Het is verstandig om daar verder onderzoek naar te (laten) doen. Is je kind ouder dan 12 maanden, maar jonger dan 4 jaar? Dan kun je de CoSoS test doen. Deze test is speciaal ontwikkeld om vroege signalen die kunnen wijzen op autisme te herkennen. Is je kind ouder dan 4 jaar? Neem dan contact op met de huisarts of schoolarts.

Onderzoek (cijfers)

De kans op een kind met autisme laat zich niet zomaar uitdrukken in cijfers. Volgens het NJI  is het niet standaard een genetisch risico. Uit een recent onderzoek wordt geschat dat 35 – 60 % genetisch is. De omgevingsfactoren spelen ook een relatief groot risico.

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Ouderpeilpunt vind je honderden blogs met handige tips en adviezen. Heb je deze blogs al gelezen:

Wil je sparren over autisme?

Wil je jouw zorgen en verhaal over autisme delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder van een kind met autisme sta je er niet alleen voor. er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal kun je je ervaringen delen met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.

Naar het Ouderportaal