Kind met ADHD

Caroline van Schubert

Heb je een kind met ADHD? Of heb je al jaren een vermoeden, maar kun je de kenmerken niet goed herkennen? De diagnose kan dan een hele opluchting zijn.

De symptomen verschillen bij een kind van bijvoorbeeld 3 jaar, 6 jaar, 12 jaar of ouder.

Op deze pagina vertellen we je:

  • Hoe een online test je kan helpen bij het herkennen van ADHD
  • Welke gedragsproblemen zich kunnen voordoen
  • Welke maatregelen écht helpen bij gedragsproblemen
  • Hoe je ADHD kan uitleggen aan je kind en je omgeving

ADHD test voor kind online

Heb je het vermoeden dat je kind ADHD heeft? Voor je onderzoek laat doen, kun je een ADHD test online doen. Een zelftest is voor je kind niet belastend, want jij vult zelf de vragenlijst in. Voor online ADHD testen is de leeftijd van je kind belangrijk.

De symptomen kunnen per leeftijd verschillen. Bekijk het kader kenmerken herkennen per leeftijdsgroep.

Met een online test kun je geen ADHD vaststellen. Het geeft wel een goed idee of er meer onderzoek nodig is. Neem dan contact op met je huisarts. De huisarts kan je verwijzen naar een expert.

Die kan verder onderzoek doen naar waar het gedrag van je kind vandaan komt. Om je alvast voor te bereiden, kun je een checklist over je kind bijhouden. Als onderdeel van verder onderzoek, krijg je vaak een ADHD observatielijst mee.

ADHD vaststellen met een online zelftest?  Wij raden  deze zelftest aan.

Gedragsproblemen bij kind met ADHD

‘Een kind met ADHD luistert niet‘ of ‘een kind met ADHD is onhandelbaar’. Dat is wat je hoort over kinderen met ADHD. Het zijn gedragsproblemen die door ADHD kunnen komen. Of versterkt kunnen worden door andere gedragsstoornissen.

Ouders zijn soms ten einde raad. Het scheelt al wanneer je herkent dat problemen door ADHD kunnen komen.

ADHD en woede uitbarstingen van een kind kunnen met elkaar samenhangen. Bijvoorbeeld omdat een kind gefrustreerd raakt doordat het moeilijk is om de aandacht vast te houden of iets niet goed lukt. Kinderen met ADHD reageren vaak impulsief.

Dat kan opvallen bij andere kinderen of ze flappen er iets uit waar ze niet goed over hebben nagedacht. Daardoor kan een kind sneller ruzie krijgen. Maar het is niet zo dat ADHD agressief gedrag bij een kind veroorzaakt.

Een kind met ADHD heeft vaak moeite om:

Dit komt ook doordat kinderen met ADHD vaker negatieve reacties krijgen op hun gedrag. Het kan dus komen door ADHD, maar het hoeft niet bij alle kinderen met ADHD zo te zijn.

Zie ook: Wat zijn de kenmerken en symptomen van een kind met ADHD?

Maatregelen voor kinderen met ADHD

Een kind met ADHD opvoeden kan een uitdaging zijn, door gedrag waarvan je niet goed weet hoe je ermee om kan gaan. Het heeft vaak grote invloed op je gezin. Het belangrijkste is om goed te kijken wat voor jouw kind werkt. Want ieder kind met ADHD is anders. Het kan lastig zijn om op een goede manier te reageren op lastig gedrag. We geven je wat handvatten:

  • Van tevoren te praten over gedrag wat je niet wil hebben
  • Voorbereiden op wat er gaat gebeuren (bijvoorbeeld als je kind iets gaat doen) en vertellen welk gedrag je daarbij graag wil zien
  • Op het moment zelf duidelijk zeggen wat je verwacht en zorgen dat er een gevolg is voor het ongewenste gedrag. Zo wordt duidelijk dat je dat gedrag niet wil
  • Een bepaalde situatie op een later moment nabespreken (het ijzer smeden als het koud is)
  • Situaties waarin bepaald gedrag voorkomt herkennen, zodat je er op de juiste manier op kan reageren.

Het is vooral belangrijk om te zeggen wat er allemaal goed gaat. Dat kan bijvoorbeeld met een beloning. Dat kan gewoon een aai over de bol of een knipoog of complimentje zijn. Belonen werkt op die manier vaak beter dan een kind met ADHD straffen.

Zo leert een kind gewenst gedrag aan én groeit het zelfvertrouwen. Wat je ook doet, zorg dat je altijd het gedrag van het kind afkeurt en niet het kind zelf.

Kijk wat er bij jou werkt. Kom je er niet uit? Geef het aan bij de hulpverlener en probeer of je een cursus omgang kind met ADHD kan vinden.

Behandeling ADHD

Bij de behandeling van een kind met ADHD, gaat het vooral om doen wat werkt voor je kind. Wat precies werkt, verschilt per kind. Hoe je kind wordt behandeld, bepaal je samen met de hulpverlener of behandelaar.

De behandeling bestaat meestal uitmedicijnen, gedragstherapie, of een combinatie daarvan. Bij het uitproberen welke therapie het beste werkt, is goede begeleiding erg belangrijk.

Behandeling ADHD zonder medicatie

Wanneer ADHD wordt vastgesteld, ga je ook werken aan de behandeling. Als eerste wordt geprobeerd de behandeling van ADHD bij een kind zonder medicatie te doen. Gedragstherapie kan heel goed werken. Het kind leert:

  • Beter te begrijpen welk gedrag door ADHD komt
  • Anders te reageren of anders te denken
  • leert om te werken met beloningen of juist met een time-out

Sommige kinderen kunnen zich lekker uitleven met een sport of spelen met de hond. Toch kan sport bij ADHD ook juist lastig zijn. Het vergt aandacht om op te letten wat er gebeurt en de regels te volgen. Dat verschilt ook weer per kind.

Behandeling ADHD met medicatie

Er zijn positieve ervaringen met ADHD medicatie bij een kind. Tegelijk kan de werking ook juist heftig zijn, met flinke bijwerkingen. Vaak werken medicijnen vooral goed als hulpmiddel bij de rest van de behandeling. Medicijnen worden voorgeschreven door de kinder- en jeugdpsychiater of arts. Er zijn verschillende medicijnen voor een kind met ADHD, zoals:

  • Methylfenidaat (Ritalin)
  • Dexamfetamine
  • Concerta
  • Atomoxetine

Welk medicijn het beste werkt, verschilt per kind. Medicijnen worden voorgeschreven door de psychiater. Het is belangrijk om regelmatig te blijven controleren. Als een kind ouder wordt, kunnen medicijnen anders werken. Of de symptomen van ADHD kunnen veranderen.

Er zijn ook homeopathische middelen tegen ADHD. Hoewel die niet door artsen worden voorgeschreven, kun je dit proberen als je kind veel last heeft van bijwerkingen of je liever geen medicatie wil gebruiken

ADHD in de klas

ADHD kan vervelende gevolgen hebben voor een kind. In de klas kan het bijvoorbeeld voor lastige situaties zorgen. Een kind met ADHD is meestal druk, impulsief en kan niet stilzitten. Dat geldt ook voor kinderen bij de. Hoe kun je daar goed mee omgaan?

  • Bespreek het gedrag van je kind met de leraar of begeleider
  • Vraag of de leraar het gedrag niet negatief bestempelt en positief gedrag beloont
  • Help met invullen of controleren van de agenda
  • Zorg dat je goed praat over hoe het gaat: met je kind en met de leraar

Het is vooral belangrijk om aan je kind te laten weten wat er goed gaat. Laat zien dat je het waardeert als je kind de agenda goed bijhoudt. En vraag of de leraar je kind wil complimenteren als het goed oplet in de klas.

Zie ook: Kind met ADHD en school: handvatten voor jou als ouder

ADHD en andere gedragsstoornissen

Het kan zijn dat je kind naast ADHD meer stoornissen heeft. Je kan bijvoorbeeld een kind met ADHD en een autisme stoornis hebben. ADHD kan ook voorkomen bij een hoogbegaafd kind. Dit heeft grote invloed op hoe je ADHD en de andere stoornis behandelt.

Iedere stoornis heeft een eigen aanpak, die nu gecombineerd moeten worden. Samen met de behandelaar stel je een behandeling op die is afgestemd op de situatie van je kind. Daarvoor kijk je naar het totaalplaatje van gedrag.

De behandelaar geeft handvatten voor de omgeving van het kind, zoals de ouders en leerkracht.

Praten over ADHD

ADHD uitleggen aan een kind is heel belangrijk. Er wordt namelijk een stempel op je kind gedrukt, omdat zijn of haar gedrag opvalt. Een kind kan zich daar schuldig over voelen. Door erover te praten kun je die schuld wegnemen. Benadruk dat er gewoon iets op een andere manier werkt. Je kind kan daar niets aan doen.

Hoe je dat het beste kan uitleggen kun je overleggen met je hulpverlener. Er zijn veel boeken voor uitleg over ADHD. Ook  filmpjes kunnen helpen bij uitleg van ADHD aan je kind. Je kunt beter niet liegen over ADHD aan je kind. Wees eerlijk en leg uit wat er aan de hand is. Dat werkt uiteindelijk het best.

Symptomen herkennen per leeftijdsgroep

ADHD bij kind van 2 jaar tot 4 jaar

ADHD is bij kinderen nog moeilijk vast te stellen. Bij een kind rond 3 jaar, een peuter, kunnen er symptomen te zien zijn. Klimmen, rennen en door de kamer vliegen bijvoorbeeld. Je kind is letterlijk heel erg druk.

Maar druk gedrag kan ook gewoon komen door enthousiasme, want alles is nog nieuw en spannend. Daarom is ADHD tot 4 jaar moeilijk vast te stellen.

ADHD bij kind van 4 jaar tot 6 jaar

Bij kleuters met ADHD zie je veel druk gedrag. Op deze leeftijd gaan kinderen voor het eerst naar school, waar bepaalde eisen gesteld worden. Hun gedrag kan dan gaan opvallen tegenover dat van leeftijdsgenootjes.

ADHD vaststellen is nog wel lastig. Als je het vermoeden hebt dat je kind ADHD heeft, ga dan altijd naar de huisarts.

ADHD bij kind van 6 jaar tot 10 jaar

Vanaf 6 jaar of 7 jaar worden ADHD symptomen steeds beter herkend. Er wordt steeds meer van kinderen gevraagd. Daardoor komen concentratieproblemen tot uiting. Kinderen voelen vaak al dat dingen anders gaan dan bij bijvoorbeeld klasgenootjes.

Dit kan voor bepaalde emoties bij kinderen zorgen, zoals boosheid of verdrietig zijn. Probeer dit altijd te bespreken, want op deze leeftijd kun je er al goed met je kind over praten.

In deze fase kan begonnen worden met medicijnen, wat ervoor kan zorgen dat je kind al beter met ADHD om leert gaan.

ADHD bij kind van 12 jaar en ouder

Pubers of adolescenten hebben te maken met veel veranderingen die met de pubertijd te maken hebben. ADHD kan dan extra lastig zijn. Het komt ook op deze leeftijd tot uiting in druk gedrag.

En ook steeds meer als innerlijke onrust, wat voor concentratieproblemen kan zorgen. Het kan ook juist gebeuren dat een puber er (deels) overheen groeit.

Goede medicatie of gedragstherapie kunnen zorgen dat een puber inmiddels beter met ADHD om kan gaan.

5 tips voor ouders met een kind met ADHD

ADHD kan een stempel drukken op je gezin en je leven. Met deze 5 tips kun je beter omgaan met ADHD in je gezin:

  1. Positieve benadering: richt je op gewenst gedrag
  2. Duidelijk zijn: duidelijke regels maken en hieraan houden.
  3. Beloon goed gedrag: Dat kan al met een knipoog, knuffel of een dag lang geen klusjes hoeven doen.
  4. Geef korte opdrachten: Korte, duidelijke opdrachten zijn fijn voor iemand met ADHD. Door deze goed te doen, krijgen ze ook meer zelfvertrouwen.
  5. Op één lijn zitten: Zorg dat je met je partner dezelfde regels hanteert in de opvoeding en het huishouden. Dat geeft duidelijkheid en sta je samen sterker.

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Ouderpeilpunt vind je honderden blogs met handige tips en adviezen. Heb je deze blogs al gelezen:

Wil je jouw verhalen delen?

Wil je, als ouder, jouw zorgen en verhaal delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder sta je er niet alleen voor. Er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal deel je jouw ervaringen met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.

Naar het Ouderportaal