Wat je moet weten als ouder in de jeugdzorg: antwoorden op veelgestelde vragen
7 min. leestijd

Wat je moet weten als ouder in de jeugdzorg: antwoorden op veelgestelde vragen

Als ouder van een kind in de jeugdzorg heb je vast veel vragen. In dit artikel geven we antwoord op de belangrijkste vragen, zodat je beter begrijpt wat er gebeurt en wat je rechten en mogelijkheden zijn.

Wat is een melding bij Veilig Thuis?

Een melding bij Veilig Thuis wordt gedaan als iemand zich zorgen maakt over de veiligheid van een kind of volwassene. Dit kan bijvoorbeeld door een leraar, buurman of dokter worden gedaan. Veilig Thuis onderzoekt de situatie en beslist wat er moet gebeuren. Dit kan variëren van het geven van advies tot het inschakelen van hulp van andere instanties.

“Als ik in het begin geweten had wat een melding bij Veilig Thuis inhield, was ik meer voorbereid op wat me als oma te wachten stond. Ik dacht dat het een coördinerende organisatie was die hulp regelde, maar bij ons was het een stap naar de kinderraad en een uithuisplaatsing. Als we dát eerder hadden geweten, hadden we de kinderen misschien kunnen stimuleren om hulp te accepteren.” - Betty

Wat is fixeren?

Fixeren betekent dat iemand wordt vastgebonden of beperkt in zijn bewegingen om te voorkomen dat hij zichzelf of anderen pijn doet. Dit gebeurt alleen in ernstige situaties en onder strikte regels. In de (gesloten) jeugdzorg mogen hulpverleners soms streng ingrijpen en een kind fixeren door hem of haar op de grond te drukken. 

Wat is een perspectiefplaatsing?

Een perspectiefplaatsing is een plek waar een kind voor langere tijd kan blijven wonen, zoals in een pleeggezin. Het doel is om een stabiele situatie voor een kind te creëren.

Wat is een omgangsregeling?

Een omgangsregeling bepaalt wanneer en hoe vaak een ouder zijn of haar kind mag zien. Als je het niet eens bent met de omgangsregeling, kun je hierover praten met de instanties of naar de rechter gaan. Soms is het mogelijk om een andere organisatie in te schakelen om te helpen, zoals Jeugdstem.

Wat is het verschil tussen een voogd en een gezinsvoogd?

Een voogd is iemand die wettelijk verantwoordelijk is voor een kind, vaak als ouders dit niet meer kunnen. Een gezinsvoogd is een jeugdzorgmedewerker die het gezin begeleidt en toezicht houdt op de opvoeding als er zorgen zijn.

Wat is het verschil tussen een vrijwillige en een gedwongen uithuisplaatsing?

Bij een vrijwillige uithuisplaatsing stemmen ouders ermee in dat hun kind ergens anders gaat wonen. Bij een gedwongen uithuisplaatsing beslist de rechter dat het kind uit huis moet, vaak tegen de wil van de ouders in.

Wat is een gecertificeerde instelling?

Een gecertificeerde instelling (GI) is een organisatie die jeugdbeschermingsmaatregelen uitvoert, zoals ondertoezichtstelling (OTS) en uithuisplaatsing. Ze werken samen met ouders en kinderen om de veiligheid van het kind te waarborgen.

Wat is een kindcheckmelding?

Een kindcheckmelding wordt gedaan als de politie betrokken is bij een situatie met een ouder en er zorgen zijn over het kind. De melding gaat naar Veilig Thuis, die dan de situatie onderzoekt. 

Wat is het verschil tussen een Veilig Thuis-melding en een kindcheckmelding?

Een Veilig Thuis-melding kan door iedereen worden gedaan als er zorgen zijn over een kind. Een kindcheckmelding wordt specifiek gedaan als de politie betrokken is bij een incident. De Kindcheck is onderdeel van de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Doel van de Kindcheck is om kinderen in beeld te brengen die ernstig risico lopen mishandeld of verwaarloosd te worden.

Wat is de meldcode?

De meldcode is een stappenplan dat hulpverleners moeten volgen als ze vermoeden dat er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het helpt hen om goed te beslissen wat ze moeten doen. 

Wat zijn de drie diensten van Veilig Thuis?

Veilig Thuis biedt drie soorten hulp:

  1. Voorwaarde en Vervolg: Veilig Thuis kijkt wat nodig is om de veiligheid te waarborgen. Ze maken afspraken met het gezin over de stappen die nodig zijn. Meestal wordt de melding dan overgedragen aan het sociale team van de gemeente. Die pakt de inzet van hulpverlening op. 
  2. Onderzoek:Veilig Thuis onderzoekt de situatie om alles goed in kaart te brengen. Na de overdracht aan het sociale team van de gemeente schakelt Veilig Thuis over naar de dienst ‘monitoring’. Veilig Thuis houdt na drie en zes maanden contact op met het gezin van de melding en met het betrokken sociale team.
  3. Afsluiten: Als de situatie veilig is, sluit Veilig Thuis het onderzoek af. 


Het document Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming | Rapport | Rijksoverheid.nl legt uit hoe de gezinsbescherming van 2026 tot 2031 eruit zou kunnen gaan zien.

Wat is een VOTS (voorlopige ondertoezichtstelling)?

Een VOTS is een maatregel waarbij een kind tijdelijk onder toezicht wordt gesteld van een gezinsvoogd. Dit gebeurt als er snel hulp nodig is om een kind te beschermen.

Wat is een kindbehartiger?

Een kindbehartiger is iemand die voor een kind opkomt en helpt om het gevoel en de wensen van een kind te laten horen in situaties van conflict, bijvoorbeeld bij een (vecht)scheiding. Kindbehartigers praten met een kind om te begrijpen wat het belangrijk vindt en brengt deze informatie naar voren in gesprekken met ouders, advocaten, of in de rechtbank. Het doel van een kindbehartiger is om ervoor te zorgen dat beslissingen worden genomen die in het beste belang van het kind zijn. 

Wat is het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE)?

Het CCE helpt ouders en zorgverleners als ze vastlopen in de zorg voor een kind. Ze denken mee over de beste oplossing voor zowel het kind als de ouders. Ze doen dit door advies te geven, kennis te delen, samen te werken en te ondersteunen.

Wat is een rapportage bij een uithuisplaatsing?

Een rapportage is een verslag waarin de redenen en omstandigheden voor de uithuisplaatsing van een kind worden beschreven. Dit verslag wordt gebruikt in de rechtszaak over de uithuisplaatsing.

“Als ik een rapportage opmaak, dan leg ik die in concept voor aan ouders en zij kunnen daarop reageren. Ouders kunnen zich bij laten staan door een belangenbehartiger of een advocaat. Ik ben verplicht om de reactie van de ouders in de rapportage op te nemen. Ik raad mensen aan om wel altijd te reageren. En als ze het niet begrijpen of ze willen meer weten, kunnen ze altijd een belangenbehartiger vragen om mee te lezen.” - Ronald, gezinsvoogd

Wat is inzage en openheid van het dossier?

Ouders hebben het recht om het dossier van hun kind in te zien. Dit betekent dat je als ouder alle informatie kan bekijken die door hulpverleners is vastgelegd. Je moet dit officieel aanvragen door een brief of e-mail te sturen aan de jeugdhulpverlener of medewerker van de jeugdzorginstelling. Wanneer je kind ouder is dan 16 moet je hiervoor eerst toestemming vragen aan je kind.

Wat is een maatregel jeugdbescherming?

Een maatregel jeugdbescherming wordt ingezet om een kind te beschermen als er zorgen zijn over de opvoeding. Voorbeelden hiervan zijn ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing. De rechter kan deze maatregelen opleggen.

Zijn er zorgen in je gezin over het veilig opgroeien van je kind? Dan wordt eerst geprobeerd om samen te werken aan een oplossing voor de problemen. Als het kan, wordt ook hulp gevraagd van mensen in je omgeving, zoals familie of vrienden. Werkt dit niet? Of wordt dit niet geaccepteerd, terwijl dat wel nodig is volgens de jeugdhulp? Dan kan de Raad voor de Kinderbescherming worden ingeschakeld.

Wat is de beoordelingsboog?

De beoordelingsboog is een hulpmiddel dat hulpverleners gebruiken om op 12 punten een situatie te beoordelen en te bepalen wat de beste aanpak is voor een kind. 

“De beoordelingsboog klinkt naar, want het kan voor ouders voelen als een zwaard van Damocles. Maar wij leggen dan ook uit dat het juist een kans is om met elkaar in gesprek te gaan. Vaak staan ouders er ook wel voor open, maar het is best een pittig traject. Als ouder moet je veel van jezelf vertellen, maar het biedt je ook de kansen om heel rustig in gesprek te gaan en te laten zien wie je bent en wat je nodig hebt om wel weer voor je kind te zorgen.” - Corina, hulpverlener


Wat is de Raad voor de Kinderbescherming?

De Raad voor de Kinderbescherming onderzoekt situaties waarin de veiligheid van een kind in gevaar is. De Raad kan ingrijpen als bijvoorbeeld de opvoeding van een kind niet goed verloopt, of als er sprake is van mishandeling of verwaarlozing. Ze kunnen ook de rechter adviseren om een kind onder toezicht te stellen of zelfs uit huis te plaatsen als dat in het belang van het kind is. Hun doel is altijd om ervoor te zorgen dat kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien.


Wat is de richtlijn uithuisplaatsing en terugplaatsing?

De richtlijn uithuisplaatsing en terugplaatsing helpt om goede beslissingen te nemen over wanneer een kind uit huis geplaatst moet worden en wanneer het weer terug naar huis kan. Deze richtlijn biedt duidelijke stappen en criteria voor ouders en hulpverleners. Met deze informatie begrijp je beter wat er gebeurt en wat je kunt verwachten. Als je nog vragen hebt, kun je altijd terecht bij je hulpverlener of organisaties zoals Veilig Thuis of de Raad voor de Kinderbescherming.


Heb jij vragen of wil jij jouw verhaal delen? Meld je dan gratis aan voor het Ouderportaal.

Over de schrijver
Harold Joëls is vader van drie kinderen (2003, 2005 en 2010). Hij is communicatieadviseur en tekstschrijver. Met zijn artikelen voor Ouderpeil.nl wil hij ouders een stem geven zodat ze hun ervaringen betekenis kunnen geven. Schrijft hij niet, dan plogt hij graag: een combinatie van hardlopen en zwerfafval rapen.
Reactie plaatsen