De puberteit is een mijnenveld voor iedere ouder en kind. Jongeren zetten zich af tegen hun ouders en gaan steeds meer hun eigen gang. En ouders hebben vaak moeite met loslaten. Zie dan maar eens de goede sfeer in huis te bewaren. Maar ook vóór de puberteit kunnen er problemen in het gezin spelen. Dit geeft veel stress voor alle gezinsleden en maakt het leven thuis soms ondragelijk.

Het wordt helemaal lastig als er ook nog andere problemen spelen: problemen op school, drugs, psychische problemen of ruzie binnen het gezin. Soms lopen de spanningen thuis zo hoog op dat er een crisissituatie ontstaat. Je kind wil of moet dan met spoed het huis uit.

Een crisisopvang klinkt behoorlijk heftig, maar het is er eigenlijk alleen op gericht om veiligheid en stabiliteit te bieden in een moeilijke situatie. Als ouder voel je je machteloos en de juiste informatie kan je helpen om meer rust te vinden. Lees hier alles wat je moet weten over de crisisopvang.

Wat is de crisisopvang?

De crisisopvang is er voor kinderen of jongeren die om dringende redenen tijdelijk niet meer thuis kunnen wonen. Een reden kan bijvoorbeeld zijn dat de situatie thuis te bedreigend of zo verstoord is, dat het beter is dat ze tijdelijk ergens anders wonen. De crisisopvang biedt dan een veilige omgeving waar je kind vaardigheden leert om zelfstandiger te worden, en op eigen benen te staan.

Door de vastlopende situatie thuis, hebben kinderen het vaak emotioneel moeilijk en reageren ze anders dan normaal. Vaak is er sprake van een combinatie van problemen in het functioneren van het kind, in het gezin en bij de opvoeding. Daarnaast gaat er iets mis in de wisselwerking tussen het kind en zijn of haar omgeving (zoals problemen op school, met leeftijdgenoten en in de vrije tijd).

Een crisisopvang lijkt op een gezinssituatie en biedt jongeren een veilige plek om te wonen, slapen en eten. Daarnaast is er begeleiding door hulpverleners die er zijn voor het kind. Zo kunnen zij met begeleiders praten of afleiding zoeken wanneer ze dat nodig hebben.

Het doel van de crisisopvang is om de toestand te stabiliseren, terwijl men ondertussen naar een andere passende oplossing zoekt voor het gezin.

In de crisisopvang krijgt je kind krijgt onder andere een vaste begeleider. Deze persoon is als een soort van mentor voor je kind. Samen met hem of haar stellen jullie een plan op waarin staat welke hulp er precies nodig is om de problemen op te lossen. In de meeste gevallen woont een kind enkele maanden in een crisisopvang.

Wat gebeurt er in de crisisopvang?

Als een kind bij de crisisopvang aankomt, krijgt hij of zij direct een persoonlijk begeleider toegewezen. Samen maken jullie dan een plan om uit de crisis te komen. Jullie stellen doelen op en kijken welke hulp er precies nodig is. Er komt dus van alles in zo’n plan te staan. Ook voeren jullie allerlei gesprekken en krijgen jullie begeleiding aangeboden.

De volgende interventies vinden in de crisisopvang vaak plaats:

Driehoeksgesprekken tussen het kind en zijn of haar gezin, de casemanager en de begeleider.
Bieden van structuur en begeleiding aan het kind.
Begeleiden naar een vervolgplek, voor bijvoorbeeld behandeling.
Een zoektocht naar geschikte woonruimte voor na de crisisopvang, of begeleiding om weer terug bij de ouders te wonen.
Aandacht voor een zinvolle daginvulling, zoals werk of school.
Werken aan de financiële situatie (als dat nodig is).
Herstellen van contact met familie en vrienden.
De oorzaak van de crisis aanpakken.

Er zijn dus genoeg dingen waar jullie aan werken. Een crisis ontstaat ook niet zomaar en in de opvang werkt men met man en macht om de situatie weer stabiel te krijgen. Dit is in het belang van het kind, maar ook van de ouders. Het heeft één overkoepeld doel: om het gezin weer in rustiger vaarwater te krijgen.

Het opstellen van een zorgplan

In een crisisopvang werken ze met een zogeheten zorgplan. Dit plan geeft sturing bij het bieden van hulp. Het plan stelt men samen met het kind en de ouders op. In het plan staan de doelen omschreven waar het kind aan gaat werken.

In een zorgplan staat onder andere beschreven hoe een kind of jongere:

Een eigen woonruimte kan regelen.
Beter contact krijgt met familie en vrienden.
Leert omgaan met geld.
Gezond leert leven zonder alcohol, drugs of ongezond gedrag.
Kan zoeken naar een baan of opleiding.
Sociale vaardigheden kan aanleren: omgaan met emoties en conflicten bijvoorbeeld.

Verder op eigen kracht

Bij de behandeling en begeleiding gaat de crisisopvang uit van de eigen kracht van het kind.

Waar liggen de kwaliteiten en mogelijkheden van het kind en hoe kan hij of zij deze inzetten om zijn of haar doelen te bereiken? Wat kan het kind zelf en waar heeft het kind hulp bij nodig; het zijn allemaal vragen die men stelt om tot een goed zorgplan te komen. Vaak krijgt het kind de eerste tijd nog begeleiding. Zo leert hij of zijn stap voor stap om op eigen benen te staan.

Als een kind bij de crisisopvang verblijft, werken hulpverleners en ouders hard aan het oplossen van de problemen binnen het gezin. Het doel is uiteindelijk altijd gericht op terugkeer naar huis. Dat kan pas als de situatie thuis echt beter is. Is terugkeer niet mogelijk? Dan kijkt men eerst of het kind bij naaste familieleden of kennissen kan blijven.

Men kijkt altijd naar wat het beste is voor het kind en wat er mogelijk is. Soms is dat wonen in een pleeggezin, en soms is dat tijdelijk verblijven in een logeerhuis. En soms biedt met een begeleid-wonen-traject aan. Het is allemaal afhankelijk van de zelfstandigheid van het kind en de situatie van de ouders.

Voor wie is de crisisopvang?

Gaat het thuis echt niet goed? Voelen jij of je kind je thuis onveilig? Kunnen jullie het niet meer aan? En weten jullie niet hoe het nu verder moet? Er zijn altijd oplossingen voor problemen te vinden.

Spoedhulp in het gezin kan zo’n oplossing zijn. Dan komt er iemand van een jeugdzorgorganisatie bij jullie thuis om te praten. Samen lossen jullie de crisis of de onveiligheid op.

Gaat het thuis écht niet? Dan kan je kind tijdelijk naar de crisisopvang. Om te beslissen of crisisopvang nodig is, probeert een hulpverlener antwoord te krijgen op vragen.

Vragen om te beslissen of crisisopvang nodig is:

Zijn het kind of andere gezinsleden in gevaar?
Kunnen de ouders ervoor zorgen dat hun kind en de andere gezinsleden veilig zijn?
Kunnen familieleden of andere mensen rondom het gezin helpen bij het oplossen van de crisis?
Is het eventueel mogelijk om direct te starten met hulpverlening of andere vormen van zorg?

Als er sprake is van een of meerdere van deze zaken, valt de keuze vaak op crisisopvang in de jeugdzorg. Dit gebeurt alleen als er echt geen andere (en minder ingrijpende) oplossing mogelijk is.

Tips voor gezinnen in crisis

Als ouder wil je het beste voor je kind. Soms ben je zelf niet in staat om dit te bieden. Dit is geen schande en er zijn altijd oplossingen voor problemen te vinden. Wanneer jullie in een crisissituatie terechtkomen, zijn er een aantal dingen die je kunt doen om de boel beter te laten verlopen.

Blijf altijd betrokken bij je kind en houd zoveel mogelijk de regie.
Bedenk wat je zelf graag wilt en welke rol je als ouder wilt spelen.
Sta open voor adviezen en probeer daar iets mee te doen.
Geef het op tijd aan als een advies niet bij jou of je kind past en kijk wat jullie daar aan kunnen doen.
Maak gebruik van de klachtenregeling als je er niet met de hulpverlener uitkomt.

Probeer zelf ook de juiste hulp te vinden als je last hebt van psychische klachten. Ga naar je huisarts en overleg wat de beste stappen voor jou zijn. Weet dat er mensen zijn die jou en je gezin willen helpen.

Gerelateerde informatie

In de kennisbank van Ouderpeilpunt vind je honderden blogs met handige tips en adviezen. Heb je deze blogs al gelezen:

Wil je jouw verhalen delen?

Wil je, als ouder, jouw zorgen en verhaal delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder sta je er niet alleen voor. Er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal deel je jouw ervaringen met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.

Naar het Ouderportaal