Soms loopt het even niet lekker thuis. Dat komt in de beste gezinnen voor. Meestal is het een fase, maar soms is er meer aan de hand. Wellicht zijn er gedragsproblemen of is er sprake van een beperking. De meeste ouders lopen al jaren op hun tandvlees voordat ze hulp inschakelen. Dit komt vaak door een gebrek aan informatie over de juiste wegen naar hulp.
Vragen als: “Ga je direct naar een jeugdzorgorganisatie of zoek je het ergens anders?”, “Wat is jeugdzorg precies en hoe vraag je het aan?”, leven vaak bij ouders. Daarom schreven we dit artikel voor je, zodat de bomen door het bos weer zichtbaar worden.
Je gezin is immers je grootste goed, en ook jij verdient een fijn gezinsleven. Weten waar je precies terecht kunt, wat de hulp inhoudt en wanneer je er recht op hebt, scheelt daarbij een hoop kopzorgen. Met de juiste informatie ben je dan ook weer een stukje verder op weg geholpen.
Wat is jeugdzorg?
Het woord zegt het al; jeugdzorg is zorg voor de jeugd. Het veilig opgroeien van jeugd heeft bij deze organisaties dan ook de hoogste prioriteit. Maar dit kunnen ze niet alleen. Jeugdzorg is er daarom net zo goed voor de ouders van deze kinderen. Wanneer alle partijen samenwerken is de geboden hulp immers een stuk effectiever. Het gezin staat altijd centraal bij de geboden hulp, dit houdt in dat alle leden van het gezin inspraak hebben tijdens het proces. Daarbij worden er diverse vormen van hulp ingezet, afhankelijk van de situatie van het gezin.
Denk hierbij aan; hulp aan huis, in een instelling, kort of lang, individueel of als gezin. Meestal is deze hulp vrijwillig; soms komt het voor dat de kinderrechter besluit dat deze hulp nodig is.
De hulp die jeugdzorgorganisaties bieden hebben daarbij het doel om kind en ouders weer in hun kracht te zetten.
Hoe regel je jeugdzorg?
In Nederland is de jeugdzorg geregeld in de jeugdwet. Die wet bepaalt dat de gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk zijn voor alle vormen van jeugdzorg en jeugdhulp. Deze hulp en zorg hebben tot doel:
- Het verminderen en behandelen van psychische problemen en de gevolgen daarvan.
- Het stabiliseren en opheffen van gedragsproblemen van de jongere.
- Het leren omgaan en stabiliseren van een verstandelijke beperking bij de jongere.
- Het oplossen van opvoedproblemen (of adoptie-gerelateerde problemen) van de ouders.
Sinds gemeenten verantwoordelijk zijn geworden voor alle zorg voor de jeugd, hanteert het CBS het begrip jeugdzorg als verzamelnaam voor jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. De jeugdhulp is daarbij in twee categorieën te verdelen:
Jeugdhulp zonder verblijf:
- Wijk- of buurtteam.
- Ambulante hulp op locatie aanbieder.
- Daghulp op locatie aanbieder.
- Hulp in netwerk (thuis, op school).
Jeugdhulp met verblijf:
- Pleeggezin.
- Gezinsgerichte opvang (logeerhuizen of zorgboerderijen).
- Gesloten plaatsing in instelling.
- Overige jeugdhulp met verblijf.
Jeugdzorg komt dus in vele vormen voor en is maatwerk. Het hangt af van wat kinderen en hun ouders nodig hebben.
Voor wie is jeugdzorg?
De Jeugdwet is bedoeld voor kinderen, jongeren en hun ouders die ondersteuning nodig hebben bij het opgroeien of bij de opvoeding. Het gaat hierbij om jongeren tot 18 jaar. Is het nodig om de hulp daarna voort te zetten? Dan is verlengde jeugdhulp mogelijk.
Dit wordt dan besloten door de gemeente en dan kan de jongere zorg en ondersteuning krijgen vanuit andere wetten, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Zorgverzekeringswet of de Wet langdurige zorg (Wlz). Om dit toe te kennen, doet de gemeente een onderzoek waarin bepaald wordt of de jongere hier aanspraak op kan maken. Wanneer Voor jeugdhulp binnen het jeugdstrafrecht geldt geen leeftijdsgrens.
Kinderen met gedragsproblemen, maar ook met een functiebeperking zoals een lichamelijke handicap, gehoorproblemen of autisme, kunnen allemaal gebruik maken van jeugdhulp. De wet gaat daarbij uit van de eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden van jeugdigen en hun ouders, met inzet van hun eigen sociale netwerk.
Dit houdt in dat ouders nog steeds zeggenschap hebben over hun kind, afhankelijk van de mate van problemen en dat jongeren zelf actief meehelpen aan het verbeteren van de situatie. Dit kan bijv. door samen regels en afspraken te bedenken, die vervolgens worden vastgelegd in het behandelingsplan.
De hulp die geboden wordt vanuit de jeugdzorg heeft een aantal doelen:
- Minder snel medicatie voorschrijven en de zorgvraag terugdringen.
- Eerder de juiste hulp op maat bieden aan jeugdigen en ouders. Zo snel mogelijk, zo dichtbij mogelijk en zo effectief mogelijk.
- Integrale hulp aan gezinnen: één gezin, één plan, één regisseur.
Loop je als ouder dus tegen opvoedproblemen aan? Heeft je kind gedragsproblemen of een functiebeperking? In al deze gevallen mag je jeugdzorg aanvragen.
Waar vraag je jeugdzorg aan?
Nu het helder is of je gezin recht heeft op jeugdzorg, leeft wellicht de vraag hoe je deze aanvraagt. Waar kan je precies terecht?
Voor jeugdzorg, jeugdhulp en ondersteuning bij opvoeding van je kinderen, kan je terecht bij je gemeente. Gemeenten geven advies over jeugdhulp en zorgen voor de toegang tot de jeugdhulp. Zij bekijken samen met het kind welke hulp het beste is. De gemeente zorgt er ook voor dat de kinderen de hulp ook daadwerkelijk krijgen. Hierbij kun je denken aan de volgende mogelijkheden:
- Het kind krijgt mogelijk jeugdhulp van een jeugdteam in de wijk of een sociaal wijkteam;
- of van hulpverleners bij een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG).
Het kan ook zijn dat je al een doorverwijzing van een arts kreeg. Dan krijgen zowel jij als je kind direct toegang tot jeugdhulp.
Wanneer schakel je jeugdzorg in?
Het is niet altijd makkelijk om te bepalen wanneer je jeugdzorg moet inschakelen. Een stelregel kan hierbij zijn: beter voorkomen dan genezen. Om aanspraak te kunnen maken op de jeugdzorg heeft je kind eerst een indicatie nodig. Dit is een besluit waarin staat voor welke problemen er zorg verleend moet worden, hoeveel uren er recht is op zorg en voor hoelang er zorg verleend moet worden.
Heeft je kind al een indicatie? Dan is het sowieso een goed idee om contact op te nemen met de gemeente. Je hebt dan namelijk recht op ondersteuning, wat jou en je gezin enorm kan ontlasten. Heb je nog geen indicatie? Neem dan contact op met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of het CIZ om een indicatie aan te vragen.
Loop je daarnaast ook tegen opvoedproblemen aan? Dan is het ook verstandig om jeugdzorg in te schakelen. Praat bijvoorbeeld eerst met het Centrum voor Jeugd en Gezin over de dingen waar je tegenaan loopt. Samen met hen kijk je of er meer hulp nodig is. Ook de huisarts is een goed eerste aanspreekpunt en voor veel mensen een stuk laagdrempeliger.
Je kan bijvoorbeeld hulp krijgen voor de volgende zaken:
- Zorg bij een lichamelijke of verstandelijke beperking.
- Individuele begeleiding en dagbesteding in groepsverband.
- Vervoer bij begeleiding en vervoer naar een instelling (onder voorwaarden).
- Persoonlijke verzorging, zoals hulp bij het opstaan, wassen en aankleden.
- Kinderbescherming en jeugdreclassering.
De eerste stap is wellicht niet makkelijk, maar weet dat de jeugdzorgorganisaties er zijn voor jou en je kinderen. Daarnaast zijn er adviesorganisaties zoals Ouderpeilpunt die je bijstaan met een online platform en advies. Zo weet je dat je hulp kunt krijgen en dat je het niet alleen hoeft te doen.
Wil je jouw verhalen delen?
Wil je, als ouder, jouw zorgen en verhaal delen met andere ouders en tips van anderen krijgen? Meld je aan bij Ouderpeilpunt ouderportaal. Als ouder sta je er niet alleen voor. Er zijn veel ouders die dezelfde uitdagingen tegen komen. Via het Ouderpeilpunt ouderportaal deel je jouw ervaringen met andere ouders. Het ouderportaal is de plek waar ouders elkaar vinden voor steun en advies. In een afgeschermde en veilige omgeving vind je een luisterend oor van lotgenoten.
