Lijst met afkortingen

Raak je soms in de war door alle afkortingen in de jeugdzorg en pleegzorg? In deze lijst vind je een overzicht van veelgebruikte termen en hun betekenis. Als je alle afkortingen begrijpt, kun je duidelijker communiceren met zorgverleners en instanties.

AOD - Algemeen Opvoedings- en Dienstverleningswerk
Opvoedondersteuning is een vorm van hulp voor ouders met een opvoedvraag of een opvoedprobleem. Het Centrum voor Jeugd en Gezin biedt ouders per gemeente of regio opvoedondersteuning aan.

AMHK - Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
De Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling waren regionale meldpunten bij de Bureaus jeugdzorg. Sinds 2015 zijn ze overgegaan in de landelijke organisatie Veilig Thuis.

BD - Bestuursdwang
Bestuursdwang is een herstelsanctie (soort bevel) die de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd kan opleggen als organisaties zich niet houden aan de regels. Met dit bevel kan de inspectie een zorgaanbieder of een jeugdhulpaanbieder dwingen om zich te houden aan de wet.

Er bestaan twee soorten bestuursdwang:

  1. Last onder dwangsom: als de organisatie niet luistert, moet de organisatie een boete betalen.
  2. Last onder bestuursdwang: als de organisatie niet luistert, grijpt de inspectie zelf in. Draagt een instelling zijn cliënten bijvoorbeeld niet over, dan kan de inspectie de cliënten laten overplaatsen.

BJZ - Bureau Jeugdzorg
Tot 2015 had elke provincie een Bureau Jeugdzorg. Bureau Jeugdzorg was verantwoordelijk voor jeugdzorg in Nederland. Ze beoordeelden de hulpverzoeken en boden ondersteuning aan kinderen en gezinnen in moeilijke situaties. Sinds 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de zorg voor de jeugd. Dat is vastgelegd in de Jeugdwet.

BW - Burgerlijk Wetboek
Het Burgerlijk Wetboek is een verzameling van wetten en regels, zodat je als burger weet wat je persoonlijke rechten en plichten zijn. Er bestaan acht delen, zoals Burgerlijk Wetboek 1 over Personen- en Familierecht. Als ouder kun je hiermee te maken krijgen bij zaken als gezag en voogdij.

CJG - Centrum voor Jeugd en Gezin
Het Centrum voor Jeugd en Gezin is een organisatie die werkt in opdracht van een gemeente. Je kunt bij een CJG terecht met opvoedvragen voor kinderen van 0 tot 18 jaar. De medewerkers geven hulp en ondersteuning en brengen je in contact met meer specialistische hulp. Ze noemen dat preventieve gezondheidszorg. Ook voeren ze het Rijksvaccinatieprogramma uit. Voorbeelden zijn: CJG Rijnmond, CJG Den Haag en CJG Leiden.

CIZ - Centrum Indicatiestelling Zorg
Het Centrum Indicatiestelling Zorg is een zelfstandig bestuursorgaan. Dat betekent dat deze organisatie taken uitvoert voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het CIZ onderzoekt of je recht hebt op zorg uit de Wet langdurige zorg (Wlz). Ze kijken of een niet-vrijwillige opname nodig is. En ze adviseren de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over dubbele kinderbijslag bij kinderen die intensieve zorg nodig hebben.

EB - Eigen Bijdrage
Ben je 18 jaar of ouder, dan betaal je een eigen bijdrage voor de ondersteuning die je krijgt uit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Voor kinderen tot 18 jaar kan de gemeente alleen een eigen bijdrage vragen voor woningaanpassingen. Je betaalt voor de meeste hulp en ondersteuning uit de Wmo maximaal € 20,60 per maand

ED - Emotionele Disregulatie
Wat is Emotionele Disregulatie? 
Bij Emotionele Disregulatie heb je moeite om je emoties onder controle te houden. Je ervaart emoties intenser dan andere mensen in een bepaalde situatie. Je kunt hierdoor in de war raken of je overweldigd voelen door deze emoties.

GEZ - Geïntegreerde Eerstelijnszorg
GEZ is een samenwerkingsverband van zorgverleners in de eerstelijnszorg, zoals huisartsen, fysiotherapeuten, apothekers en andere zorgprofessionals.

GI - Gecertificeerde Instelling
Gecertificeerde instellingen zijn organisaties die jeugdbescherming en jeugdreclassering aanbieden. Ze handelen namens de Jeugdwet. De instellingen moeten in het bezit zijn van een certificaat. Het gaat vaak om Jeugdbescherming, maar ook het Leger des Heils en William Schrikker zijn Gecertificeerde instellingen.

GIZ - Gezamenlijk Inschatten Zorgbehoeften
De GIZ is een methode die jeugdzorgprofessionals kunnen gebruiken in een gesprek met ouders en kinderen. Zo maak je samen met de professional een inschatting welke ondersteuning of zorg het beste past bij jullie behoeften. De informatie die uit deze methode komt, is vaak de basis voor een ondersteuningsplan.

HKT - Historisch, Klinisch, Toekomst
De HKT (Historisch, Klinisch, Toekomst) is een van de belangrijkste risicotaxatie-instrumenten voor klinisch opgenomen forensische patiënten. Professionals herkennen historische, klinische en toekomstige items. Ze kunnen hierover doorvragen en koppelen aan (grensoverschrijdend) gedrag.

HKT-R - Historische, Klinische en Toekomstige - Revisie
HKT-R is een risicotaxatie-instrument. Het is een wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst die hulpverleners gebruiken om in te schatten hoe groot de kans is dat een patiënt opnieuw een ernstige of gewelddadige misdaad begaan.

IAG - Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling
IAG staat voor Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling. Het is een behandeling voor gezinnen met meerdere en complexe problemen. Het doel van de behandeling is dat kinderen in het gezin blijven wonen of kunnen terugkeren naar huis. Ouders krijgen hulp bij het opvoeden en kinderen krijgen begeleiding bij het verminderen van probleemgedrag.

IKC - Integraal Kindcentrum
Een Integraal Kindcentrum (IKC) voegt onderwijs, opvang en zorg samen in één organisatie. Hierdoor kan je kind vanaf 0 jaar tot het einde van de basisschool in dezelfde vertrouwde omgeving blijven.

IR - Individuele Rehabilitatie
Met de Individuele Rehabilitatie Benadering worden mensen met beperkingen ondersteund bij hun participatiedoelen, zoals prettig wonen, werken, dagbesteding en leren met zo min mogelijk professionele hulp. De aanpak wordt ingezet bij mensen met autisme, verslaving, psychische problemen en thuislozen. Bij jongeren heet de aanpak soms ook ‘Op eigen benen’ en in het onderwijs heet het soms ‘Begeleid leren’.

JGZ - Jeugdgezondheidszorg
Je kunt terecht bij JGZ-organisaties voor (gratis) advies, voorlichting en ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien van je kind. Een consultatiebureau valt bijvoorbeeld onder Jeugdgezondheidszorg.

JGGZ - Jeugd Geestelijke Gezondheidszorg
Ook wel Jeugd-ggz genoemd. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor bijna alle jeugd-ggz. Bijvoorbeeld om hulp te bieden aan jongeren met psychische problemen en stoornissen. Maar ook de behandeling van ADHD, eetstoornissen, autisme en depressie valt onder jeugd-ggz.

JIM - Jouw Ingebrachte Mentor
JIM is een mentor die jongeren zelf kiezen uit hun eigen omgeving. Een persoon die zij vertrouwen. Iemand die met hen meedenkt als het gaat om hulpverlening.

JZ - Jeugdzorg
Jeugdzorg betekent zorg voor kinderen en jongeren. Bijvoorbeeld als ze niet veilig opgroeien of als ze psychische problemen hebben.

KOPP - Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen
KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP). KOV staat voor Kinderen van Ouders met Verslavingsproblemen. Opgroeien met een ouder met psychische problemen of verslavingsproblemen kan soms lastig zijn. Er zijn organisaties die kinderen helpen om balans te vinden en hulp te vragen en bieden, zoals Kopp Support.

KPC - Kinderpsychologisch Centrum
KPC staat voor Kinderpsychologisch Centrum. Dat is een instelling die kinderen en jongeren psychische problemen helpt. Zoals ADHD, gedragsproblemen, depressieve klachten of extreme verlegenheid. In Nederland is een KPC gevestigd in Cuijk en in België in Gent.

KPC kan ook staan voor een landelijke netwerkorganisatie die oplossingen bedenkt om het onderwijs in Nederland beter te maken.

LB - Leerplichtambtenaar
In Nederland is het wettelijk verplicht dat kinderen onderwijs volgen. De leerplichtambtenaar controleert ouders of hun kinderen naar school gaan.

LBIO - Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen
Het LBIO is een organisatie die is gespecialiseerd in alimentatie.

LVB - Licht Verstandelijke Beperking
Mensen met een Licht Verstandelijke Beperking (LVB) hebben moeite met lezen, schrijven en rekenen, met communiceren en vinden het vaak lastig om zelfstandig dingen uit te voeren. Ook hebben ze vaker een lagere intelligentie.

MOC - Multidisciplinair Orthopedagogisch Centrum
Het Medisch Orthopedagogisch Centrum (MOC) van Yorneo biedt hulp aan kinderen en gezinnen als kinderen achterblijven in hun ontwikkeling of als er grote zorgen zijn. Ze helpen kinderen die moeilijk gedrag laten zien, niet goed kunnen luisteren, moeilijk contact maken, kinderen die pijn hebben met eten en drinken, zindelijkheid, stress of trauma hebben of een ontwikkelingsstoornis hebben zoals autisme en ADHD.

MTFC - Multidimensional Treatment Foster Care
Dit is een Amerikaanse interventie waarbij kinderen die het moeilijk hebben niet naar een jeugdinstelling gaan, maar tijdelijk in een pleeggezin worden geplaatst. Meestal voor 6 tot 9 maanden. In het pleeggezin leren kinderen beter omgaan met hun gevoelens, leren ze om beter gedrag te laten zien en hoe ze minder problemen kunnen maken. Ze krijgen hulp van een team van zorgprofessionals. Stap voor stap worden ze voorbereid om weer thuis te gaan wonen.

NAH - Niet-aangeboren Hersenletsel
Als er in de loop van je leven schade aan je hersenen ontstaat, heet dat niet-aangeboren hersenletsel (NAH).

NIDOS - Stichting Nidos
Nidos is verantwoordelijk voor de (gezins)voogdij, opvang en begeleiding van jonge vluchtelingen die zonder hun ouders in Nederland verblijven.

NJI - Nederlands Jeugdinstituut
Dit is het Nationaal Kenniscentrum over opgroeien.

NVP - Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen
Deze vereniging is er voor pleegouders, pleegkinderen en eigen kinderen in pleeggezinnen.

OGGZ - Openbare Geestelijke Gezondheidszorg
Dat wordt ook wel bemoeizorg genoemd. Dat is hulp voor mensen die uit zichzelf geen hulp vragen of accepteren, maar wel hulp nodig hebben.

OTS - Onder Toezicht Stelling
Ondertoezichtstelling is een tijdelijke maatregel die de kinderrechter kan opleggen als de rechter denkt dat een ouder tijdelijk niet zelfstandig voor zijn of haar kind kan zorgen. De Raad voor Kinderbescherming kan de kinderbeschermingsmaatregel voorleggen aan de rechter. Alleen de rechter kan deze maatregel opleggen.

PGB - Persoonsgebonden Budget
Dat is een bedrag waarmee je als ouder zelf zorg of ondersteuning inkoopt, bijvoorbeeld jeugdhulp. Je vraagt een pgb aan bij de gemeente, de zorgverzekeraar of bij het zorgkantoor in je regio.

PIT - Preventief Interventie Team
PIT is een Preventief Interventie Team dat vroegtijdige hulp biedt aan kinderen die dreigen vast te lopen in hun sociale ontwikkeling op school en thuis. Bij deze behandeling draait het om het begrijpen van waarom een kind bepaald gedrag vertoont. Ze starten vaak met onderzoek naar waar het kind goed in is en waar het kind verder in kan groeien.

PIT-jeugd - Preventie- en Interventieteam Jeugd

PIT-methode - Persoonlijk Informatie Team methode

PIT- Preventief Interventie Traject 
Dat is een tweejarig traject waarbij er vroegtijdige hulp wordt geboden aan kinderen in de basisschoolleeftijd die een risico lopen op agressief en ernstig regeloverschrijdend gedrag. Er wordt gekeken naar onderliggende oorzaken van het gedrag. Samen met een team van professionals, ouders, verzorgers en school wordt gekeken hoe het kind het beste geholpen kan worden.

PMT - Psychomotorische Therapie
Bij deze therapie worden psychische klachten behandeld door te kijken naar welke klachten je lichaam geeft.

PVP - Patiëntenvertrouwenspersoon
Een patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) biedt advies en bijstand aan mensen met een psychische aandoening die verplichte zorg krijgen of verplicht zijn opgenomen omdat zij een gevaar vormen voor zichzelf of voor anderen.

RC - Rechter-Commissaris
De rechter-commissaris (RC) in strafzaken is een bijzondere rechter. Het is de rechter in de voorfase van een strafzaak.

RBL - Regionale Belastinggroep
De Regionale Belastinggroep regelt belastingen voor gemeenten en waterschappen.

RET - Regionaal Expertteam
Het Regionaal Expertteam is een overleg met experts vanuit verschillende jeugdzorgaanbieders.

RvdK - Raad voor de Kinderbescherming
De Raad voor de Kinderbescherming is een uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Als het niet goed gaat met een kind, komt de Raad in actie. Ze doen onderzoek naar de thuissituatie, zijn betrokken bij adoptie, pleegouderschap en voogdij.

SMD - Stichting Maatschappelijke Dienstverlening
Stichting Maatschappelijke Dienstverlening is een organisatie voor welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Ze bieden een breed pakket aan in de regio’s Zaanstreek-Waterland, West-Friesland en Amsterdam.

SKJ - Stichting Kwaliteitsregister Jeugd
Stichting Kwaliteitsregister Jeugd is het beroepsregister voor professionals in de jeugdsector. SKJ ziet toe op kwaliteit, toetsing en scholing.

SOVA - Sociale Vaardigheidstraining
Een sociale vaardigheidstraining (sova-training) is een kortdurende, praktische en speelse training die kinderen en jongeren helpt om sociaal vaardiger te worden.

SPV - Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige
Een Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige is de schakel tussen de cliënt en de specialist. Deze persoon voert intakegesprekken, geeft begeleiding bij mediatie en stelt psychiatrische behandelingen voor. De Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige heeft een regiefunctie, maar de hoofdbehandelaar blijft een psychiater of GZ-psycholoog.

ST - Systeemtherapie
Systeemtherapie is een vorm van therapie waarbij de psychotherapeut niet alleen kijkt naar het kind, maar ook naar het gezin eromheen. De therapeut kijkt naar hoe gezinsleden met elkaar omgaan, hoe ze zich gedragen en wat ze doen.

SWV - Samenwerkingsverband
In een samenwerkingsverband werken reguliere scholen en scholen voor speciaal onderwijs samen in een bepaalde regio op het gebied van passend onderwijs.

TLV - Toelaatbaarheidsverklaring
Leerlingen die naar speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs, praktijkonderwijs of een tussenvoorziening gaan, hebben een toelaatbaarheidsverklaring (TLV) nodig. De school vraagt de TLV aan, niet de ouders. In de aanvraag schrijft de school welke ondersteuning de leerling nodig heeft.

UHP - Uithuisplaatsing
Een Uithuisplaatsing is een kinderbeschermingsmaatregel. Een jeugdbeschermingsorganisatie kan deze maatregel aanvragen bij de rechter als ze het idee hebben dat een kind niet veilig thuis kan opgroeien. Een kinderrechter kan deze uithuisplaatsing opleggen. Het is dan geen vrijwillige uithuisplaatsing, maar een gedwongen uithuisplaatsing. Je moet eraan meewerken. Een uithuisplaatsing wordt alleen opgelegd als de doelen van de ondertoezichtstelling (OTS) niet bereikt kunnen worden als een kind thuis blijft wonen.

VIB - Video Interactie Begeleiding
Dit is een vorm van behandeling waarbij het doel is om de relatie tussen ouders en kind te verbeteren. Bijvoorbeeld doordat ouders leren om beter aan te sluiten bij de behoefte en ontwikkeling van een kind. Dat gebeurt door korte video’s te maken van ouders en kinderen in het gewone leven, zoals thuis. Daarna worden de video’s besproken.

VIG - verzorgende IG (Verzorgende Individuele Gezondheidszorg)
Verzorgende Individuele Gezondheidszorg oftewel verzorgende IG geven zorg aan mensen die dat nodig hebben. Dat kunnen zieke mensen zijn, oude mensen, maar ook jonge moeders die net een baby hebben gekregen.

VNG - Vereniging van Nederlandse Gemeenten
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is een belangenorganisatie en het kennisplatform voor alle Nederlandse gemeenten.

VOG - Verklaring Omtrent Gedrag
Voor sommige banen heb je verplicht een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) nodig, bijvoorbeeld in de kinderopvang. Justis is de enige organisatie in Nederland die een VOG afgeeft.

VOTS - Voorlopige Ondertoezichtstelling

Voorlopige ondertoezichtstelling is een tijdelijke maatregel die wordt genomen door de kinderrechter om de situatie van een kind te beoordelen en bescherming te bieden totdat een definitieve beslissing over de ondertoezichtstelling is genomen.

VT - Veilig Thuis
Veilig Thuis is het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling.

VVE - Voor- en Vroegschoolse Educatie
Het is een beleid uitgevoerd door de onderwijsinspectie met als doel om peuters met een mogelijke (taal)achterstand beter voor te bereiden op de basisschool en ervoor te zorgen dat kleuters zonder achterstand naar groep 3 kunnen.

WAR - Wetenschappelijke Adviesraad
De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) is een commissie die bestaat uit artsen, wetenschappers, onderzoekers en beleidsadviseurs binnen de zorg. Ze geven wetenschappelijke adviezen over de kwaliteit van zorg.

ZAT - Zorg- en Adviesteam
Sommige leerlingen hebben problemen thuis, of met leren, of met de omgang met medeleerlingen en leraren. Deze problemen kunnen worden aangepakt door verschillende specialisten. Wanneer zij samenwerken en regelmatig bij elkaar komen onder leiding van de zorgcoördinator, noem je dat een zorgadviesteam (zat). Het zorg- en adviesteam (ZAT) biedt hulp en ondersteuning.

ZIN - Zorg In Natura
Bij zorg in natura maken de gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar afspraken met verschillende zorgorganisaties. Jij kiest welke organisatie je wilt inschakelen. Je maakt met de zorgaanbieder afspraken over de manier waarop je zorg en ondersteuning krijgt. De gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar regelt de administratie.


Heb jij vragen of wil jij jouw verhaal delen? Meld je dan gratis aan voor het Ouderportaal.

Over de schrijver
Patricia Jaspers is freelance copywriter en moeder van een zoon (2018). Op het Ouderpeilpunt werkt ze als eindredacteur, en als het even kan schrijft ze zelf ook een verhaal. Met de artikelen op Ouderpeilpunt hoopt ze jou als ouder te helpen en te inspireren over het opvoeden van een bijzonder kind.
Reactie plaatsen